تلاش نویسندگان سایت دکتر علیرضا آذر پیکان متخصص جراحی لاغری و انکو سرجری در این است که مقاله‌ای جامع در مورد BMI مناسب برای ورزشکاران و ورزش‌های مختلف را به مخاطبان تقدیم کند. شاخص یا نمایه توده بدنی از جمله شاخص‌های مناسب برای تعیین وزن و حتی اندام مناسب برای بسیاری افراد است. علی‌رغم کارایی این شاخص نکاتی در مورد تطابق این شاخص در مورد افرادی با اندام و فعالیت‌های مختلف (مانند فعالیت‌های ورزشی) وجود دارد که می‌تواند موجب بالا رفتن این شاخص شود. در این مقاله به بررسی این موارد و توضیح چرایی تأثیر آن‌ها بر شاخص توده بدنی می‌پردازیم.
بی ام آی (BMI) چگونه شاخصی است؟
BMI یا شاخص (نمایه) توده بدنی شاخصی ساده و کارا برای سنجش میزان لاغری یا تناسب اندام افراد بر اساس قد و وزن آن‌ها بوده و برای تعیین اندازه توده بافت نیز کاربرد دارد. از این شاخص به‌طور چشمگیری به عنوان یک شاخص کلی در مورد اینکه آیا یک فرد، دارای وزن مناسب به نسبت قد خود دارد یا خیر استفاده می‌شود.
به‌طور خاص، مقدار به‌دست‌آمده از محاسبه bmi شاخص توده بدنی برای طبقه‌بندی اینکه آیا یک فرد کم‌وزن، وزن طبیعی، اضافه‌وزن یا چاق است، بسته به محدوده‌ای که این مقدار بین آن قرار می‌گیرد، استفاده می‌شود. این محدوده از شاخص توده بدنی بسته به عواملی مانند منطقه و سن (محاسبه شاخص توده بدنی براساس سن و جنسیت) متفاوت بوده و گاهی اوقات به زیر شاخه‌هایی مانند کم وزنی شدید یا چاقی بسیار شدید تقسیم می‌شود.
روش تعیین شاخص توده بدنی
شاخص توده بدنی از تقسیم وزن فرد بر مجذور قد به دست می‌آید. تفسیر وزن و تناسب‌اندام افراد بر مبنای عدد به دست آمده انجام می‌شود و می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
- شاخص توده بدنی کمتر از 18.5 (در برخی منابع 20) به لاغر بودن فرد سنجش شده اشاره می‌کند.
- شاخص توده بدنی بین 18.5 الی 25 به عنوان وزن مطلوب و نرمال در نظر گرفته می‌شود.
- اگر عدد بین 25 الی 29.9 باشد، فرد سنجش شده به عنوان فردی دارای اضافه‌وزن در نظر گرفته می‌شود.
- اگر عدد بین 30 الی 35 باشد یعنی فرد ارزیابی شده دچار چاقی خفیف است.
نکته: از عدد 35 به بالا با افزایش هر 5 عدد، یک درجه به درجه بیماری چاقی افزوده می‌شود.
آیا شاخص توده بدنی بر فعالیت ورزشی تأثیر می‌گذارد؟
به احتمال زیاد این امر رخ می‌دهد. قدرت به اندازه عضلات مربوط می‌شود و توده بدن بدون چربی به شما کمک می‌کند نیروی بیشتری را در زمان مشخصی تولید کنید. توده بدن بدون چربی به سرعت، شتاب، چابکی و عملکرد بهتر کمک می‌کند. با کاهش چربی‌های غیر ضروری بدن، به‌طور بالقوه می‌توانید استقامت عضلانی و قلبی تنفسی را افزایش دهید. از سوی دیگر، چربی اضافی بدن می‌تواند تعادل، هماهنگی، حرکت و استقامت را مهار کرده و برای عملکرد ورزشی کلی شما مضر باشد.
ورزشکاران استقامتی، مانند دوندگان، از چربی بدن کم و شاخص توده بدنی کمتری سود می‌برند. بازیکنان بسکتبال و فوتبال به سرعت، شتاب، قدرت و چابکی نیاز دارند، بنابراین به چربی بدن کم نیاز دارند و در عین حال توده عضلانی بدون چربی خود را افزایش می‌دهند. بازیکنان تنیس به انعطاف‌پذیری، مچ‌های قوی و چابکی نیاز دارند که به معنای چربی کم بدن نیز هست. از این رو شاخص توده بدنی یک شاخص دقیق برای سنجش اندام افرادی با فعالیت‌ها و توده بدنی مختلف نیست و در این شاخص در ایجاد موقعیت‌های متفاوت در ورزش‌های مختلف نقش دارد.
ملاحظاتی در مورد شاخص توده بدنی بر مبنای ورزش
وقتی به ورزشکاران حرفه‌ای نگاه می‌کنید و یک بازیکن راگبی را با یک دونده مقایسه می‌کنید، به احتمال زیاد متوجه تفاوت بزرگی خواهید شد. دلیل آن این است که بدن آن‌ها برای انجام آن ورزش نیازهای متفاوتی دارد. ما ورزش‌ها را مرور خواهیم کرد و خواهیم دید که هر بدن برای بهترین عملکرد چه چیزی را طلب می‌کند.
شاخص توده بدنی برای دوندگان
وقتی به توده بدنی دونده‌های استقامت و ماراتن در مقابل دوندگان سرعت نگاه می‌کنیم. دوندگان ماراتن ماهیچه‌های لاغری دارند که مخصوصاً در مورد پایین تنه صدق می‌کند.
دوندگان ماراتن باید روی تمرینات هوازی بیشتر تمرکز کنند، در حالی که دوندگان سرعت به عضلات بزرگ‌تر روی ران و ساق پا برای حرکات انفجاری قدرتمند نیاز دارند. بدن ورزشکاران لاغر در رساندن اکسیژن به بدن کارآمدتر است تا بتوانند گرما را بهتر دفع کرده و کربوهیدرات‌ها را به طور مؤثرتری بسوزانند.
وقتی یک دونده ماراتن باشید، نیازی به حجیم بودن عضلات نیست. اگر یک دونده سرعتی، دوی ماراتن را با تکیه بر وزن و حجم عضلات بدود، معمولاً زمان او به دلیل حجم اضافی بدن به شدت افزایش پیدا می‌کند. علاوه بر این، دویدن در مسافت‌های طولانی به طور مداوم کالری می‌سوزاند که دلیل دیگری برای لاغرتر بودن دوندگان ماراتن است.
با این حال، اگر شاخص توده بدنی دوندگان خیلی پایین بیاید، سلامت آن‌ها لطمه خورده و سیستم ایمنی ضعیف و یا استخوان‌ها ضعیف می‌شوند. شورای ورزش ایالات‌متحده در مورد شاخص توده بدنی در این ورزش بر شاخص بالای 18.5 و چربی بدن 14 درصد برای زنان و 6 درصد برای مردان را توصیه می‌کند.
بهترین ورزشکاران در مسابقات سرعتی معمولاً وزن و قد متوسط بیشتری نسبت به دوندگان مسافت طولانی دارند. این به این دلیل است که دوندگان سرعت برای ایجاد انرژی قدرتمند به توده عضلانی بیشتری برای برخورد با زمین نیاز دارند. مرحله شروع، زمان واکنش و شتاب بسیار مهم است، بنابراین دوندگان کوچک‌تر زمان واکنش بهتری دارند و پاهای کوتاه‌تر گشتاور اینرسی کمتری دارند، بنابراین انرژی کمتری برای شتاب گرفتن مصرف می‌شود.
فوتبال
مربیان فوتبال تمایل دارند به دنبال بازیکنان قد بلند و لاغر باشند. شش تیم برتر انگلیس دارای بازیکن‌هایی با قد بلندتر و لاغرتر از تیم‌های کمتر موفق لیگ بودند. داشتن قدی بلند و بدنی لاغر به این معنی موفقیت در دویدن و کورس گذاشتن در پنج تا هفت مایل مورد نیاز در مسابقه است.
یک مطالعه دانشگاهی نشان داد که دروازه‌ها سنگین‌ترین و بلندترین‌ها بازیکن‌های میدان هستند، در حالی که هافبک‌ها سبک‌ترین و کوتاه‌ترین بازیکن‌های مسابقه هستند. مدافعان میانی در مقایسه با مدافعان خارجی بلندقدترین و سنگین‌ترین مدافعان بودند. پس یک فوتبالیست معمولی چه شکلی است؟ مرکز بین‌المللی مطالعات ورزشی در سوئیس داده‌هایی را جمع‌آوری کرد که نشان می‌داد میانگین قد یک فوتبالیست حدود 5 فوت و 11 اینچ (حدود 180 سانتی‌متر) است.
تنیس
تنیس نیز در طول سال‌ها شاهد افزایش قد بازیکن‌های شرکت‌کننده در آن بوده است. میانگین قد یک تنیس باز مرد بالای 50 سال هفت سانتی‌متر بیشتر از میانگین قد تنیسوران زن بود که این میانگین 10 سانتی‌متر افزایش یافت. در این ورزش استحکام و انعطاف عمومی برای جلوگیری از آسیب لازم است. بازیکن تنیس در طول مسابقه به انرژی‌های کوتاه و مکرر نیاز دارد و می‌تواند به صورت چند جهته سریع حرکت کند. مچ محکم و شانه محکم در هنگام این ورزش به ورزشکار کمک می‌کند.
یک مطالعه نشان داد که خستگی بر حس حرکت مفاصل تأثیر گذاشته و عملکرد ورزشی را کاهش می‌دهد و اختلال عملکرد شانه مرتبط با خستگی را افزایش می‌دهد. در واقع، زمانی که بازیکنی خسته می‌شود، دقت ضربه زدن تا 81 درصد می‌تواند کاهش یابد، در حالی که سرویس واضح‌ترین ضربه‌ای است که دچار کاهش دقت می‌شود. در مطالعه‌ای در مورد چابکی در ورزش تنیس انجام شد ،نشان داده شد که افزایش BMI توان خروجی را افزایش داد اما عملکرد چابکی در بازیکنان دانشگاهی کاهش یافت.
بوکس
بوکسورهای سنگین‌وزن زمانی که درصد چربی بدنشان کمتر است، در بهترین حالت خود قرار دارند. با این حال، چربی بدن زیر پنج درصد می‌تواند خطرناک باشد. متوسط مرد سالم باید حدود 20 درصد چربی بدن داشته باشد. بین هشت تا 10 درصد چربی بدن برای بوکسورهای مرد و 12 تا 14 درصد برای زنان ایده آل است. توده عضلانی برای سرعت و ضربات لازم است و چربی اضافی سرعت و حرکات را محدود می‌کند.
آیا BMI بهترین شاخص اندازه گیری برای تناسب اندام است؟
همان‌طور که در بالا مشاهده می‌شود، BMI در ورزشکاران حرفه‌ای می‌تواند از اضافه‌وزن تا کم وزنی و همه چیز در این بین متغیر باشد. پس واقعاً به خصوص وقتی صحبت از ورزشکاران می‌شود، شاخص توده بدنی بهترین ابزار اندازه‌گیری است؟
نقص شاخص توده بدنی این است که اندازه‌گیری چربی، ماهیچه، ویژگی‌های استخوان، ترکیب بدن و شکل بدن را در نظر نمی‌گیرد. با این حال، این بدان معنا نیست که شما باید به طور کامل آن را نادیده بگیرید. اندازه‌گیری BMI می‌تواند راهنمای خوبی باشد، اما به خاطر داشته باشید که شکل بدن و سطح تناسب اندام شما را در نظر نمی‌گیرد.
بحث و نتیجه گیری BMI مناسب برای ورزشکاران
حفظ وزن مناسب یکی از عوامل برای حفظ عملکرد مطلوب ورزشی است. شاخص توده بدنی (BMI) معمولاً برای طبقه‌بندی وزن بدن افراد استفاده می‌شود. با این حال، در مورد ورزشکارانی که ممکن است به دلیل توده بدنی بدون چربی بیشتر وزن بالایی داشته باشند، شاخص توده بدنی ممکن است منجر به طبقه‌بندی اشتباه ورزشکار در قالب فردی با داشتن اضافه‌وزن یا دچار بیماری چاقی شود؛ بنابراین، ارزیابی شاخص توده بدنی و ترکیب بدن باید قبل از تعیین اضافه‌وزن یا چاق بودن فرد ورزشکار انجام شود.
از این رو وزن بدن ورزشکاران باید برای هر ورزشکار بر اساس نیاز ورزشی، اندازه و فرم بدن ورزشکار و با مشورت ورزشکار، مربیان و مربیان تعیین شود. اهداف کاهش وزن ایمن باید به صورت فردی و در مشورت با متخصصین و افراد مطلع صورت پذیرد. ورزشکاران، مربیان و دیگر افراد دست‌اندرکاران فعالیت‌های ورزشی باید از نزدیک با افرادی که در زمینه تغذیه آموزش دیده‌اند (متخصصین رژیم درمانی) برای تعیین اهداف وزن مناسب و توسعه پروتکل‌های مدیریت وزن که تغذیه سالم را ترویج می‌کنند، همکاری کنند.
معرفی جراح برتر برای انجام اعمال جراحی های چاقی
یکی از شروط مهم در انجام موفق اعمال جراحی چاقی، انجام این اعمال جراحی چاقی توسط یک جراحی ماهر و با تجربه است. در این زمینه پیشنهاد ما دکتر علیرضا آذر پیکان از والاترین جراحان شهر تهران و حتی ایران را می‌باشد. این جراح پزشکی حاذق، کارا و دارنده بالاترین مدارک از بهترین دانشگاه‌ها می‌باشند. همچنین ایشان دارای کارنامه‌ای درخور در زمینه عمل لاغری و بیماری‌های گوارشی می‌باشد.
دکتر آذر پیکان فلوشیپ فوق تخصصی انکو سرجری و لاپاراسکوپی پیشرفته، جراحی چاقی از دانشگاه تهران، رتبه برتر بورد تخصصی و نفر اول آزمون فلوشیپ جراحی سرطان می‌باشد. این جراح ماهر دارای قدرت بیانی عالی در ارائه مشاوره به مراجعه‌کنندگان و همچنین دارای خلقی پسندیده است. سابقه موفق این جراح شامل افزون از 3000 عمل جراحی با نتایجی درخور است. گوشه‌ای از رزومه و فعالیت‌های این جراح موارد زیر را در بر می‌گیرد:
- عضو انجمن جهانی جراحی چاقی (IFSO)
- عضو رسمی جامعه کلوپروکتولوژی اروپا (ESCP)
- فلوشیپ فوق تخصصی لاپاراسکوپی پیشرفته، کلورکتال و جراحی چاقی از دانشگاه شیراز
- فلوشیپ فوق تخصصی انکوسرجری و لاپاراسکوپی پیشرفته
- رزیدنت برگزیده دانشگاه تهران در زمان گذراندن دوران تخصص
- سابقه بیش از ۳۰۰۰ جراحی موفق
افراد مراجعه کننده می‌توانند برای کسب اطلاع از فعالیت‌های دکتر آذر پیکان از اینستاگرام دکتر آذر پیکان (drazarpeikan) دیدن فرمایند. به جز این موارد، افراد مراجعه‌کننده می‌توانند از تجربه افراد جراحی‌شده اطلاع حاصل کنند. این امر می‌تواند کمکی خوب برای برطرف کردن دغدغه‌های ذهنی افراد متقاضی این عمل باشد. مراجعه‌کنندگان برای ارتباط مستقیم با دکتر آذر پیکان می‌توانند از شماره‌های زیر استفاده کنند:
- ۰۲۱-۲۳۰۲۱۷۶۳
- ۰۲۱-۲۳۰۲۱۷۶۴
- ۰۹۱۲۰۵۷۱۳۳۵
آدرس مطب: تهران. سعادت آباد، بین چهار راه سرو بلوار شهرداری، خیابان ریاضی بخشایش، کلینیک بیمارستان عرفان
برای دیدن ویدیو جراحی چاقی دکتر آذرپیکان به این سایت مراجعه کنید
