BMI مناسب برای سن و جنسیت چگونه تعیین می‌شود؟

BMI مناسب برای سن و جنسیت
تلاش نویسندگان سایت دکتر علیرضا آذر پیکان متخصص جراحی لاغری و انکو سرجری در این است که مقاله‌ای جامع در مورد شاخص توده بدنی مناسب برای سن و جنسیت را به مخاطبان عرضه نماید. شاخص بدنی یکی از شاخص‌های مفید و کاربردی در زمینه سنجش وزن و تناسب‌ اندام در افراد مختلف است.

بسیاری از پزشکان و کارشناسان در مورد نحوه استفاده از BMI نگرانی‌هایی دارند. در حالی که شاخص توده بدنی bmi در برخی موارد می‌تواند مفید باشد، برای همه شرایط کاربرد ایده آل ندارد. از این رو باید شاخص توده بدنی متناسب با هر سن و جنس تعیین شود.

شاخص توده بدنی (BMI) چگونه شاخصی است؟

اگر اضافه وزن یا چاق هستید، حتی یک کاهش وزن کوچک (10 درصد وزن) می‌تواند خطر ابتلا به چندین بیماری را کاهش دهد. افرادی که اضافه وزن دارند یا چاق هستند شانس بیشتری برای ابتلا به انواع مختلف سرطان از جمله سرطان روده بزرگ و سرطان سینه (برای زنان در سنین یائسگی) و همچنین فشار خون بالا، کلسترول خون بالا یا سایر اختلالات چربی، دیابت، بیماری قلبی و سکته مغزی را دارند.

شاخص توده بدنی یا همان BMI یکی از راه‌ های بررسی وزن مناسب در افراد است. شاخص توده بدنی، شاخصی بر مبنای قد و وزن است. محاسبه bmi یا شاخص توده بدنی از تقسیم وزن بر مجذور قد افراد به دست می‌آید. می‌توان از این شاخص برای قرار دادن افراد در دسته‌بندی‌های مختلف از کم وزن تا چاق استفاده کرد. حالت‌های مختلف شاخص توده بدنی شامل موارد زیر می‌باشد:

• اگر فرد دارای شاخص توده بدنی کمتر از 20 باشد این عدد نشان‌دهنده لاغری فرد ارزیابی‌شونده است.
• اگر شاخص توده بدنی بین 20 الی 25 باشد این امر تعادل وزنی مناسب را در فرد نشان می‌دهد. در برخی منابع، دامنه مناسب شاخص توده بدنی 18.5 الی 25 می‌باشد.
• اگر شاخص توده بدنی 25 الی 29.9 باشد یعنی فرد مبتلا به عارضه اضافه‌وزن است.
• اگر شاخص توده بدنی 30 و بالاتر باشد، این امر نشان‌دهنده چاقی در فرد ارزیابی‌شونده است.
• هر 5 عددی که بر این عدد افزوده می‌شود، طبیعتاً یک درجه بر میزان بیماری چاقی افزوده می‌شود.

BMI مناسب برای سن در افراد بزرگ‌ سال

شاخص توده بدنی تغییرات طبیعی در شکل بدن را در نظر می‌گیرد و محدوده وزنی مناسب را برای یک قد خاص ارائه می‌دهد. علاوه بر اندازه گیری شاخص توده بدنی، متخصصان دخیل در زمینه بهداشتی ممکن است فاکتورهای دیگری را در هنگام ارزیابی وزن سالم در نظر بگیرند.

شاخص توده بدنی علی رغم مفید بودن در برآورد کلی وزن افراد، نمی‌تواند در ارزیابی شرایط جسمی افراد کاملاً دقیق باشد دلیل این امر این است که شاخص توده بدنی به جای برآورد میزان چربی اضافی بدن، معیاری برای اندازه‌گیری وزن اضافی بدن افراد است. شاخص توده بدنی بیشتر تحت تأثیر عواملی مانند سن، جنس، قومیت، توده عضلانی، چربی بدن و سطح فعالیت و … می‌تواند قرار گیرد.

به عنوان مثال، یک فرد مسن که دارای وزن متعادلی می‌باشد، اما در زندگی روزمره خود فعالیت بدنی پایینی دارد، احتمال دارد مقادیر بالایی توده چربی اضافی بدن داشته باشد که احتمال دارد لزوماً وزن زیادی نداشته باشند و این امر از نظر سلامتی برای فرد سنجش شده شرایطی ناسالم در نظر گرفته می‌شود.

در مقام مقایسه ممکن است که همان شاخص توده بدنی یک فرد جوان با توده ماهیچه‌ای چشمگیرتر با همان شاخص توده بدنی سالم در نظر گرفته می‌شود. در ورزشکاران، به‌ویژه بدن‌سازانی که به دلیل سنگین‌تر بودن ماهیچه‌ها نسبت به چربی، در دسته افراد دارای اضافه‌وزن در نظر گرفته می‌شود، این امکان وجود دارد که آن‌ها علی رغم بالا بودن شاخص توده بدنی در واقع وزن مناسبی نسبت به ترکیب بدن خود داشته باشند.

نتیجه کلی اینکه با توجه به اینکه بافت عضلانی بسیار متراکم‌تر از چربی است، از این رو افراد بسیار عضلانی، مانند بوکسورهای سنگین وزن، مربیان وزنه‌برداری و ورزشکاران، ممکن است وزن سالمی داشته باشند، حتی اگر شاخص توده بدنی آن‌ها به عنوان چاق طبقه بندی شود.

اگر بخواهیم در مجموع شاخص توده بدنی را مورد بررسی قرار دهیم، نکات زیر وجود دارد:

• افراد سالخورده نسبت به افراد جوان با همان میزان شاخص توده بدنی، معمولاً میزان بیشتری از چربی در بدن خود دارند.
• زنان در حالتی که شاخص توده بدنی برابر با مردان داشته باشند، معمولاً چربی بدن بیشتری در بدن خود دارند.
• افراد دارای مقادیر بالای حجم عضله و ورزشکاران حرفه‌ای ممکن است به دلیل توده عضلانی زیاد شاخص توده بدنی بالاتری داشته باشند. البته این شاخص معمولاً طبیعی بوده و متناسب با ورزش مورد استفاده این افراد می‌باشد.

اما از نکات کلی بگذریم نیاز است که به طور دقیق، نقش سن و جنس را در میزان شاخص توده بدنی بررسی کنیم که در ادامه به آن می‌پردازیم:

تأثیر سن در محاسبه شاخص توده بدنی

همان‌طور که بالاتر گفتیم، اگرچه شاخص توده بدنی یک شاخص پرکاربرد و مفید برای وزن سالم بدن است، اما محدودیت‌های خود را دارد. شاخص توده بدنی ابزاری بر مبنای تخمین وزن متعادل است که نمی‌تواند ترکیب بدن را در نظر بگیرد. با توجه به تنوع گسترده‌ای از انواع بدن و همچنین توزیع عضله، توده استخوانی و چربی، باید عناصر دیگری در تعیین شاخص توده بدنی مناسب در نظر گرفته شود که اولین مورد تأثیر سن می‌باشد.

معمولاً در گروه افراد بزرگ سال با افزایش سن از حجم توده ماهیچه کاسته و به بافت چربی بدن اضافه می‌شد. با توجه به اینکه چگالی بافت چربی از عضله کمتر است ممکن بود که افراد میان‌سال یا سالخورده شاخص توده بدنی مناسبی داشته باشند ولی در ارزیابی بدن آن‌ها مشخص شود که دارای حجم بالایی از چربی باشد. از این رو برای ارزیابی وزن و تناسب اندام در افراد با سنین بالا باید تنها معیار سنجش شاخص توده بدنی نباشد و در کنار شاخص توده بدنی، ابزارهای سنجش دیگری هم به کار گرفته شود.

شاخص توده بدنی در کودکان و نوجوانان

همان عواملی که کارایی BMI را برای افراد بزرگ‌سال محدود می‌کند، می‌تواند در مورد کودکان و نوجوانان نیز مصداق داشته باشد. علاوه بر این، قد و سطح بلوغ جنسی می‌تواند بر شاخص توده بدنی و چربی بدن در کودکان تأثیر بگذارد. از این رو شاخص توده بدنی شاخص بهتری برای چربی اضافی بدن برای کودکان چاق نسبت به کودکان دارای اضافه وزن است.

در این افراد شاخص توده بدنی می‌تواند نتیجه افزایش سطح چربی یا توده بدون چربی باشد (همه اجزای بدن به جز چربی که شامل آب، اندام‌ها، ماهیچه و غیره) باشد. در کودکان لاغر، تفاوت شاخص توده بدنی می‌تواند به دلیل توده بدون چربی نیز باشد.

همان‌طور که گفته شد، شاخص توده بدنی به طور نسبی نشان دهنده چربی بدن در 90-95 درصد از جمعیت است و می‌تواند به طور مؤثر در کنار سایر اقدامات برای کمک به تعیین وزن بدن سالم استفاده شود.

تأثیر جنسیت در شاخص توده بدنی

به جز گروه سنی، جنسیت نیز می‌تواند بر شاخص توده بدنی تأثیر بگذارد. به طور کلی بدن زنان نسبت به مردان دارای توده چربی بالاتری می‌باشد. این امر می‌تواند منجر به این شود که فرد دارای جنسیت زن وزن متعادل داشته باشد ولی در عین حال دارای توده چربی بالایی نیز باشد. از این رو در گروه‌های جنسی در کنار شاخص توده بدنی، از دیگر شاخص‌های مکمل دیگری هم بهره برد.

در کنار این در زنان باردار هم با توجه به شرایط مختص به دوران بارداری ممکن است ترکیب بدن و وزن فرد متفاوت از دوران عادی باشد. از این رو برای سنجش وزن و شرایط فرد به جز شاخص توده بدنی باید عوامل و عناصر تأثیرگذار دیگر هم در نظر گرفته شود.

بحث و نتیجه‌ گیری

شاخص توده بدنی یکی از شاخص‌های ساده و در عین حال کارا در ارزیابی وزن متعادل در افراد مختلف می‌باشد. شاخص توده بدنی می‌تواند تحت تأثیر سن و جنس قرار گیرد. از این رو در افراد مختلف با سن یا جنس متفاوت باید تنها معیار سنجش در تناسب شاخص توده بدنی نبوده و از ابزارهای ارزیابی کمکی نیز بهره گرفته شود.

معرفی جراح برتر برای انجام اعمال جراحی‌ های چاقی

یکی از شروط مهم در انجام موفق اعمال جراحی چاقی، انجام این اعمال جراحی چاقی توسط یک جراحی ماهر و با تجربه است. در این زمینه پیشنهاد ما دکتر علیرضا آذر پیکان از والاترین جراحان شهر تهران و حتی ایران را می‌باشد. این جراح پزشکی حاذق، کارا و دارنده بالاترین مدارک از بهترین دانشگاه‌ها می‌باشند. همچنین ایشان دارای کارنامه‌ای درخور در زمینه اعمال جراحی چاقی و بیماری‌های گوارشی می‌باشد.

دکتر آذر پیکان فلوشیپ فوق تخصصی انکو سرجری و لاپاراسکوپی پیشرفته، جراحی چاقی از دانشگاه تهران، رتبه برتر بورد تخصصی و نفر اول آزمون فلوشیپ جراحی سرطان می‌باشد. این جراح ماهر دارای قدرت بیانی عالی در ارائه مشاوره به مراجعه‌کنندگان و همچنین دارای خلقی پسندیده است. سابقه موفق این جراح شامل افزون از 3000 عمل جراحی با نتایجی درخور است. گوشه‌ای از رزومه و فعالیت‌های این جراح موارد زیر را در بر می‌گیرد:

• عضو انجمن جهانی جراحی چاقی (IFSO)
• عضو رسمی جامعه کلوپروکتولوژی اروپا (ESCP)
• فلوشیپ فوق تخصصی لاپاراسکوپی پیشرفته، کلورکتال و جراحی چاقی از دانشگاه شیراز
• فلوشیپ فوق تخصصی انکوسرجری و لاپاراسکوپی پیشرفته
• رزیدنت برگزیده دانشگاه تهران در زمان گذراندن دوران تخصص
• سابقه بیش از ۳۰۰۰ جراحی موفق

 افراد مراجعه کننده می‌توانند برای کسب اطلاع از فعالیت‌های دکتر آذر پیکان از اینستاگرام دکتر آذر پیکان (drazarpeikan) دیدن فرمایند. به جز این موارد، افراد مراجعه‌کننده می‌توانند از تجربه افراد جراحی‌شده اطلاع حاصل کنند. این امر می‌تواند کمکی خوب برای برطرف کردن دغدغه‌های ذهنی افراد متقاضی این عمل باشد. مراجعه‌کنندگان برای ارتباط مستقیم با دکتر آذر پیکان می‌توانند از شماره‌ های زیر استفاده کنند:

• ۰۲۱-۲۳۰۲۱۷۶۳
• ۰۲۱-۲۳۰۲۱۷۶۴
• ۰۹۱۲۰۵۷۱۳۳۵

آدرس مطب: تهران. سعادت آباد، بین چهار راه سرو بلوار شهرداری، خیابان ریاضی بخشایش، کلینیک بیمارستان عرفان
برای دیدن ویدیو جراحی چاقی دکتر آذرپیکان به این سایت مراجعه کنید