برای سرطان مری چی بخوریم
تلاش نویسندگان سایت دکتر علیرضا آذر پیکان متخصص جراحی لاغری و انکو سرجری در این است که مقاله‌ای جامع در مورد تغذیه مناسب در زمان ابتلا به سرطان مری را به مخاطبان همیشگی خود ارائه دهد.
سرطان مری یکی از خطرناک ترین بیماری های های موجود در جهان امروزه می‌باشد. میزان بالای بیماری‌زایی و مرگ‌ومیری که در اثر بیماری رخ می‌دهد اهمیت این بیماری را نشان می‌دهد. یکی از موارد مهم که می‌تواند در پیشگیری، کاهش میزان بیماری‌زایی و حتی کاهش مشکلات ناشی از ابتلای به این بیماری مؤثر باشد تغذیه مناسب است. در ادامه به بررسی این موضوع مهم می‌پردازیم.
سرطان مری چگونه بیماری است؟
قبل از تحلیل نقش تغذیه در روند سرطان مری ابتدا باید به تعریف خود سرطان مری بپردازیم و بگوییم که علت سرطان مری چیست؟ همان‌طور که می‌دانید، سرطان مری یکی از بیماری‌های مهم و با میزان چشمگیری از مرگ و میر است که در کشورهای مختلفی از جهان امروزی شایع می‌باشد. این سرطان مهیب هرساله افراد زیادی را درگیر کرده و حتی منجر به مرگ و میر زیادی می‌شود.
بروز این بیماری همراه با ظهور سلول‌های سرطانی در ناحیه مری فرد مبتلا می‌باشد. این بیماری از لایه داخلی مری شروع می‌گردد و پتانسیل این را دارد که در درازمدت در لایه‌های دیگر مری و دیگر اندام‌های بدن انتشار یافته و وارد مرحله متاستاز شود.
برای سرطان مری چی بخوریم؟
اما تغذیه یکی از ارکان مهم در درمان یا کنترل سرطان مری می‌باشد. اگر سرطان مری دارید، به احتمال زیاد قبلاً در تغذیه دچار مشکل بوده‌اید و ممکن است وزن کم کرده باشید. تغذیه خوب بخش مهمی از برنامه درمانی افراد مبتلا به سرطان مری خواهد بود. سرطان مری می‌تواند در بلع مشکل ایجاد کند و روند صحیح تغذیه را دچار مشکل کند. عوارض جانبی در درمان سرطان مری می‌تواند شامل از دست دادن یا تغییر طعم، ازوفاژیت (زخم مری)، خشکی دهان، خستگی، حالت تهوع، استفراغ و یبوست باشد.
خوردن و نوشیدن کالری و پروتئین کافی برای حفظ وزن و انرژی در دوران بیماری و غلبه بر مشکلات تغذیه‌ای در دوران درمان سرطان مری بسیار مهم است.
درمان‌های زیادی برای این نوع سرطان وجود دارد. روش‌های درمانی سرطان مری شامل جراحی، شیمی درمانی، پرتودرمانی و انواع دیگر درمان هستند. همه این درمان ها می‌توانند بر توانایی افراد در تغذیه و دریافت مواد مغذی مورد نیاز تأثیر بگذارند.
چگونه سرطان مری بر تغذیه تأثیر می‌گذارد
این نوع سرطان می‌تواند مری افراد مبتلا را باریک کند که در نتیجه این امر می‌تواند بلع را افراد مبتلا دردناک کند. درمان سرطان همچنین می‌تواند مشکلاتی ایجاد کند که دریافت غذای مورد نیاز بدن را برای افراد دشوارتر می‌کند. در این زمینه مشورت با متخصص تغذیه یا یک پزشک متخصص می‌تواند مفید باشد. معمولاً متخصصین به افراد مبتلا در موارد زیر کمک می‌کنند:
- از دست دادن اشتها
- خشکی، زخم و درد در گلو و مری
- عدم توانایی در قورت دادن غذا
- تهوع و استفراغ
چالش های مهم در تغذیه در طول درمان
درمان شما به مرحله ابتلا به سرطان مری و سلامت کلی شما بستگی دارد. در اینجا برخی از چالش‌های تغذیه‌ای که ممکن است با آن‌ها روبرو شوید آورده شده است:
بلع سخت
ممکن است با برخی تغییرات رژیم غذایی بتوانید به طور منظم غذا بخورید. در برخی موارد، حتی اگر بلع سخت باشد، ممکن است بتوانید کارهایی را انجام دهید تا این مشکل را رفع کند. به عنوان مثال، رژیم غذایی حاوی غذاهای نرم و پر پروتئین ممکن است در زمینه رفع مشکل بلع سخت مفید باشند.
مشکل در تغذیه از راه دهان
اگر نمی‌توانید غذای کافی از طریق دهان مصرف نمایید یا در حال نقاهت پس از جراحی هستید، ممکن است به تغذیه از راه لوله نیاز داشته باشید. برای انجام این منظور یک لوله برای مدت کوتاهی از بینی شما وارد معده می‌شود.
تغذیه تزریقی
تغذیه تزریقی تغذیه‌ای است که از طریق تزریق وریدی (داخل وریدی) دریافت می‌نمایید. این نوع تغذیه به بلع یا هضم بستگی ندارد. ممکن است پس از جراحی یا اگر غذای کافی از طریق دهان دریافت نمی‌کنید، به این نوع تغذیه نیاز داشته باشید. مایعاتی که حاوی پروتئین، چربی و ویتامین هستند از طریق یک کاتتر در ورید به فرد بیمار می‌شوند. یا می‌توان برای این منظور از دستگاهی مانند پورت استفاده کرد. یک متخصص تغذیه یا پزشک متخصص نوع تغذیه مورد نیاز شما را انتخاب می‌کند.
مشکلات گوارشی بعد از انجام عمل جراحی مری
پس از جراحی مری احتمال دارد که با این مشکلات روبرو شوید:
- سندرم دامپینگ (احساس ضعف و سرگیجه بعد از غذا خوردن)
- اسهال
- احساس ناخوشی یا بیماری
- سوءهاضمه و معده درد
- بروز مشکلاتی در بلع
- هنگامی که دراز می‌کشید اسید از معده شما به طرف مری باز می‌گردد (ریفلاکس)
- احساس سیری بعد از خوردن مقادیر کم
- پایین بودن سطوح مواد معدنی و ویتامین‌ها که ممکن است منجر به بروز حس خستگی در فرد بیمار شود.
تغذیه بعد از عمل جراحی سرطان مری
بعد از عمل جراحی مری ممکن است چند ماه طول بکشد تا تغذیه فرد مبتلا به حالت عادی بازگردد؛ اما این امر ممکن در افراد مختلف از نظر زمانی تفاوت‌هایی وجود داشته باشد. برای مثال این دوران برای برخی افراد تا 2 سال طول می‌کشد؛ اما توصیه‌های مهم برای تغذیه مناسب بعد از عمل جراحی مری:
- اگر برای برداشتن مری و بخشی از معده تحت عمل جراحی قرار گرفته‌اید، خوردن وعده‌های غذایی کوچک‌تر در حدود 6 تا 8 بار در روز می‌تواند در این زمینه مفید باشد.
- به یاد داشته باشید که آهسته غذا بخورید و غذا را خوب جویده یا یک رژیم غذایی نرم را رعایت نمایید.
- برای برخی از افراد خوردن برخی غذاها ناراحت‌کننده می‌باشد. شما می‌توانید با مشورت با پزشک متخصص و یا یک رژیم درمان انتخاب نمایید که این غذاها را مصرف ننموده و از جایگزین‌های مناسب‌تری برای آن‌ها استفاده کنید.
تغذیه بعد از پرتو درمانی
در طی پرتودرمانی سرطان مری و چند هفته یا چند ماه پس از آن، ممکن است بلعیدن برای فرد تحت درمان سخت باشد. همچنین به احتمال زیاد فرد بیمار هنگام قورت دادن مقداری درد خواهد داشت. خوردن یک رژیم غذایی نرم و همچنین مصرف مسکن قبل از غذا به کاهش این مشکلات کمک می‌کند.
نکاتی کاربردی برای تغذیه مطلوب تر در سرطان مری
- غذاهای پر کالری و پروتئین بخورید: این غذاها شامل لبنیات کامل و پرچرب، محصولات آجیلی و گوشت است. به عنوان مثال می‌توان از شیک‌های پروتئینی، اسموتی با پودر پروتئین، کره بادام زمینی، لوبیا، تخم مرغ، پنیر و ماست استفاده کنید.
- اگر جراحی کرده‌اید، ممکن است حجم معده شما کوچک‌تر شده باشد. برای تطابق هرچه زودتر با این موضوع ممکن است خوردن وعده‌های غذایی کوچک‌تر در دفعات بیشتر مفید باشد. همچنین باید از نوشیدن مایعات قبل از غذا خودداری نمایید و میان وعده‌های زیادی را بین وعده‌های غذایی در دسترس داشته باشید. برخی از میان وعده‌های خوشمزه و پر کالری شامل پنیر و کراکر، نان تست با کره بادام زمینی، کراکر و هوموس، ماست و میوه و غلات با شیر کامل و موز می‌باشند.
- هرچقدر که می‌توانید کره، مارگارین یا روغن را به غذاهای خود اضافه کنید.
غذاهایی که خوردن آن ها در زمان ابتلا به سرطان مری ممکن است سخت باشد
در طول درمان سرطان مری نیاز است از مصرف غذاهایی که به سختی بلعیده می‌شوند و ممکن است به گلوی شما بچسبند، خودداری نموده و یا آن‌ها را برای هضم بهتر با مواد غذایی دیگر مخلوط نمایید. این مواد غذایی که ممکن است خوردن آن‌ها سخت باشد شامل موارد زیر می‌باشند:
- میوه و سبزی‌ها خام
- گوشت سفت
- نان نرم و خمیری
پیشنهاد هایی برای دسترسی به یک رژیم غذایی نرم
همان‌طور که قبلاً گفته شد بله سخت و دردناک از مشکلات بروز یافته در حین ابتلا و درمان سرطان مری می‌باشد. یک رژیم غذایی نرم می‌تواند به فرد مبتلا کمک کند که راحت‌تر غذا بخورد. تخم مرغ، سوپ و پوره سیب‌زمینی در زمینه مفید هستند. همچنین راهکارها زیر برای دسترسی به یک رژیم غذایی نرم وجود دارد:
- از دسرها و سس‌ها برای مرطوب کردن غذا و بلع راحت‌تر آن استفاده نمایید: اگر قورت دادن غذا سخت است، غذاهای خود را با دسر یا سس نرم کنید. همچنین می‌توانید گوشت مصرفی را به قطعات کوچک خرد کنید. به عنوان مثال می‌توان به تخم‌مرغ‌های هم زده، پاستا، کاستارد، پودینگ و سوپ‌ها و خورش‌های تهیه‌شده با گوشت چرخ کرده اشاره کرد.
- گوشت و سبزی ها را با پختی طولانی و آهسته نرم کنید.
- گوشت و سبزی ها را قبل یا بعد از پخت خرد نمایید.
- کاسرول یا کاری گوشت یا سبزی‌ها را مخلوط یا فرآوری کنید تا سوپ درست کنید.
- اسموتی میوه یا میلک شیک را امتحان کنید.
- میوه های کنسرو شده را امتحان کنید و کاسترد یا خامه را به آن‌ها اضافه کنید.
- بستنی و ماست میل کنید.
چگونه می‌توانید وزن خود را افزایش دهید
یکی از مشکلات متعاقب درمان بیماری سرطان مری کاهش شدید وزن افراد مبتلا می‌باشد. برای رفع این مشکل می‌توانید با افزودن کالری به غذاهای روزمره به حفظ و افزایش وزن خود کمک کنید. برای این منظور انجام راهکارهای زیر مفید می‌باشد:
- برای صبحانه غلات نرم بخورید
- عسل یا شکر و خامه یا شیر کامل را به غذای خود اضافه کنید
- به جای آب، سوپ یا سوپ فوری با شیر مصرف نمایید.
- پوره سیب‌زمینی را با کره یا پنیر رنده شده یا خامه مخلوط و مصرف کنید
- نوشیدنی‌هایی مانند قهوه یا شکلات داغ را با شیر کامل میل کنید
- از اسموتی ها یا مکمل‌های غذایی مایع، آب‌نبات‌های یخی یا بستنی درست و میل کنید.
راه‌هایی برای افزودن پروتئین به غذای مصرفی
یکی از موارد مهم بعد یا در هنگام ابتلا به سرطان مری مصرف مقدار مناسبی از پروتئین می‌باشد. برای رسیدن به این منظور می‌توانید از مواد غذایی زیر بهره گیرید:
- پنیر رنده شده: این ماده غذایی را به سبزی‌ها، سیب‌زمینی، رشته‌فرنگی، کاسرول، سوپ یا سالاد اضافه نمایید.
- جایگزین شیر یا شیر پرپروتئین: این مواد غذایی می‌تواند هنگام تهیه سوپ، پودینگ، کاکائو یا غلات پخته‌شده به جای آب استفاده شود.
- شیر دوقلو درست کنید: 1 برای این منظور فنجان پودر شیر خشک فوری بدون چربی را به 1 لیتر (4 فنجان) شیر کامل اضافه کنید.
- بستنی، ماست و ماست یخ‌زده: این ماده غذایی را به غلات، میوه‌ها، ژلاتین، پای یا میلک شیک اضافه کنید.
- تخم مرغ سفت پخته‌شده: این ماده غذایی مفید را خرد کرده و به سالاد، سبزی‌ها یا کاسرول اضافه کنید.
- گوشت، مرغ یا ماهی: این مواد غذایی را می‌توانید به سوپ، سالاد یا املت اضافه کنید.
- کره آجیل، آجیل و دانه‌ها: این مواد غذایی مفید را به سبزی‌ها، میوه‌ها، سالادها، ماست، غلات و ماکارونی اضافه نمایید.
- لوبیا و هوموس: این ماده غذایی را به سالاد، پاستا یا سوپ اضافه کنید.
بحث و نتیجه گیری برای سرطان مری چی بخوریم؟
بیماران مبتلا به سرطان مری به علت بروز مشکلاتی مانند بلع سخت و دردناک اغلب مواد غذایی مورد نیاز خود را دریافت نکرده و ممکن است قبل از شروع درمان دچار سوءتغذیه شوند. این مشکلات تغذیه‌ای می‌تواند در طول درمان بدتر شود. مدیریت مشکلات متعاقب دوران درمان سرطان مری به افراد کمک می‌کند احساس بهتری داشته باشند، سطح انرژی خود را بهبود بخشیده و پس از درمان بهبودی سریع‌تر را تجربه کنند.
مشاوره گرفتن از پزشک متخصص و یا یک متخصص تغذیه به یافتن نوع، مقدار، دما و بافت غذاهایی که در طول و بعد از درمان سرطان مری بهترین عملکرد و فایده را دارند، کمک خواهد کرد. این متخصصین می‌توانند به افراد کمک کنند که در هر دوره از سرطان مری، تغذیه متناسب با آن دوره را داشته باشند.
معرفی جراح برتر برای انجام عمل سرطان مری
یکی از شروط مهم در انجام موفق جراحی سرطان مری، انجام این روش جراحی توسط یک جراحی ماهر و با تجربه است. در این زمینه پیشنهاد ما دکتر علیرضا آذر پیکان از والاترین جراحان شهر تهران و حتی ایران را می‌باشد. این جراح پزشکی حاذق، کارا و دارنده بالاترین مدارک از بهترین دانشگاه‌ها می‌باشند. همچنین ایشان دارای کارنامه‌ای درخور در زمینه اعمال جراحی چاقی و بیماری‌های گوارشی می‌باشد.
دکتر آذر پیکان فلوشیپ فوق تخصصی انکو سرجری و لاپاراسکوپی پیشرفته، جراحی چاقی از دانشگاه تهران، رتبه برتر بورد تخصصی و نفر اول آزمون فلوشیپ جراحی سرطان می‌باشد. این جراح ماهر دارای قدرت بیانی عالی در ارائه مشاوره به مراجعه‌کنندگان و همچنین دارای خلقی پسندیده است. سابقه موفق این جراح شامل افزون از 3000 عمل جراحی با نتایجی درخور است. گوشه‌ای از رزومه و فعالیت‌های این جراح موارد زیر را در بر می‌گیرد:
- عضو انجمن جهانی جراحی چاقی (IFSO)
- عضو رسمی جامعه کلوپروکتولوژی اروپا (ESCP)
- فلوشیپ فوق تخصصی لاپاراسکوپی پیشرفته، کلورکتال و جراحی چاقی از دانشگاه شیراز
- فلوشیپ فوق تخصصی انکوسرجری و لاپاراسکوپی پیشرفته
- رزیدنت برگزیده دانشگاه تهران در زمان گذراندن دوران تخصص
- سابقه بیش از ۳۰۰۰ جراحی موفق
افراد مراجعه کننده می‌توانند برای کسب اطلاع از فعالیت‌های دکتر آذر پیکان از اینستاگرام دکتر آذر پیکان (drazarpeikan) دیدن فرمایند. به جز این موارد، افراد مراجعه‌کننده می‌توانند از تجربه افراد جراحی‌شده اطلاع حاصل کنند. این امر می‌تواند کمکی خوب برای برطرف کردن دغدغه‌های ذهنی افراد متقاضی این عمل باشد. مراجعه‌کنندگان برای ارتباط مستقیم با دکتر آذر پیکان می‌توانند از شماره‌های زیر استفاده کنند:
- ۰۲۱-۲۳۰۲۱۷۶۳
- ۰۲۱-۲۳۰۲۱۷۶۴
- ۰۹۱۲۰۵۷۱۳۳۵
آدرس مطب: تهران. سعادت آباد، بین چهار راه سرو بلوار شهرداری، خیابان ریاضی بخشایش، کلینیک بیمارستان عرفان
برای دیدن ویدیو جراحی چاقی دکتر آذرپیکان به این سایت مراجعه کنید
