فواید و خطرات عمل بای پس معده

مزایا و معایب عمل بای پس معده در مقایسه با یکدیگر به طور کلی کفه ی ترازوی مزیت ها را سنگین تر می کنند. از مزایای عمل بای پس معده می توان به کم خطر بودن عمل، پایدار ماندن وزن پس از عمل و ایمنی آن اشاره کرد. از طرفی بزرگترین و مهم ترین عارضه ی عمل بای پس معده در برگشت ناپذیر بودن حجم معده است. در ادامه این مقاله به نگارش تیم متخصص دکتر آذرپیکان درباره فواید و خطرات عمل جراحی بای پس معده و روش های بهبود هر یک از عارضه های احتمالی را خواهیم خواند.

روش‌ های مدرن درمان بیماری چاقی

ضرورت رفع مشکلات یاد شده روش‌های سنتی درمان چاقی، پژوهشگران را به فکر استفاده از روش‌های نوین‌تر مانند اعمال جراحی چاقی برد. روش‌هایی که در خیلی مواقع هم معلول ( بیماری چاقی ) را درمان می‌کردند هم علت ( زمینه بازگشت چاقی) را از میان می‌بردند و در نتیجه پایایی و مداومت بالاتری در نتایج حاصله از آن داشتند.

عمل‌های جراحی چاقی معمولاً مکانیسم‌های مختلفی داشتند. مکانیسم تعدادی از روش‌های جراحی چاقی مبتنی بر قرار دادن جسم خارجی و ممانعت از ورودی بیش از حد مواد غذایی به معده بود. در روش‌هایی حجم مفید معده کاسته شده ( جراحی باندینگ معده) و در روش‌هایی دیگر ( سرکوب عصب واگ) با قرار دادن جسم خارجی و تأثیر آن بر بدن بیمار باعث کاهش اشتها و متعاقباً کاهش وزن می‌شد.

جدای از موارد یاد شده یکی از بهترین مکانیسم‌های در اعمال جراحی چاقی تغییر آناتومی دستگاه گوارش می‌باشد. در این روش‌ها حجم معده یا روده باریک کاهش می‌یابد. عمل بای پس معده، عمل اسلیو معده و عمل بیلیو پانکراس از جمله این روش‌ها هستند.

عمل بای پس معده

عمل بای پس معده از روش‌های جراحی کارا و مورد استفاده در غلبه بر بیماری چاقی می‌باشد. این روش جراحی چاقی تهاجمی هم فرایندی شبیه به روش‌های اسلیو معده و بیلیو پانکراس داشته و بر پایه تغییر آناتومی دستگاه گوارش تکیه دارد. در این روش مقدار زیادی از حجم معده کاهش یافته و این امر با سرکوب آنزیم‌های مولد گرسنگی و اشتها کمتر توأمان می‌گردند. مکانیسم اجرای این روش مبتنی بر دور زدن نواحی‌ای از معده و وصل کردن قسمت فوقانی معده فرد جراحی‌شده ( که حجم کوچکی دارد) به قسمت تحتانی روده وی می‌باشد. با انجام این عمل جراحی در طی زمانی طولاتی به تدریج بخش زیادی از وزن اضافی فرد جراحی‌شده کاهش می‌یابد.

اقدامات لازم قبل از عمل جراحی بای پس معده

معمولاً اعمال جراحی چاقی تهاجمی نظیر اسلیو معده یا بای پس اولین روش درمانی در مبارزه با بیماری چاقی نیستند. به همین منظور پیش از به کارگیری این روش روش‌های متعارف دیگر مانند رژیم غذایی، ورزش و دارودرمانی به کار گرفته می‌شوند. با ناکارآمد بودن روش‌های متعارف کاهش وزن و ابتلای فرد به بیماری زمینه‌ای، پزشک جراح روش‌های جراحی لاغری را انتخاب می‌کند. البته گاه روش‌های متعارف با کاهش وزن و توده چربی بدن فرد متقاضی عمل در تسهیل کننده جراحی بای پس نقش مهمی دارند.

جدای از موارد یاد شده پیش از انجام این جراحی چاقی باید سلامت فرد متقاضی عمل با هدف تضمین ایمنی عمل مورد تائید قرار گیرد. روش‌هایی مانند معاینه فیزیکی، گرفتن شرح حال و سابقه پزشکی از فرد متقاضی عمل و انجام آزمایش‌های مختلف راه‌های مفید برای رسیدن به این امر می‌باشند.

روش انجام عمل جراحی بای پس معده

معمولاً مدتی پیش از شروع عمل جراحی فرد در بیمارستان بستری می‌شود و با تائید پزشک شرایط برای انجام عمل مهیا می‌شود. فرایند عمل با انجام بیهوشی عمومی شروع می‌شود. بعد از بیهوشی ممکن است این عمل جراحی لاغری به دو طریق انجام شود. روش کلاسیک مبتنی بر عمل باز می‌باشد. برش‌های زیاد و گاها بروز خونریزی و عفونت از جمله خصوصیات این روش جراحی چاقی می‌باشد. روش اجرایی دیگر جراحی بای پس، بهره‌گیری از عمل لاپاراسکوپی می‌باشد.

در این روش با استفاده از ایجاد چهار الی شش شکاف و روزنه در دستگاه گوارش فرد جراحی شونده، این عمل لاغری صورت می‌شود. معمولاً ایمنی روش لاپاراسکوپی در سطح بالایی بوده و طبیعتاً خونریزی، عفونت و مخاطرات و عوارض بعد از عمل جراحی به مقدار قابل‌توجهی کمتر می‌باشد.

مخاطرات بعد از عمل جراحی بای پس معده

با توجه به نوع نجوه انجام عمل جراحی بای پس معده احتمال بروز مخاطرات و عوارضی در فرد جراحی‌شده وجود دارد. معمول‌ترین این عوارض واکنش‌های فرد بعد از به هوش آمدن، بروز درد، خونریزی، عفونت، حساسیت و قرمزی در ناحیه جراحی‌شده، بروز تهوع و استفراغ بعد از به هوش آمدن بیمار، سرگیجه، افت فشار و ریزش مو، نشت، باز شدن بخیه می‌باشد.

برای کنترل عوارض ایجادشده و مراقبت های بعد از عمل بای پس معده نیاز به رعایت دستورالعمل‌های پزشک جراح و انجام مراقبت‌های بعد از عمل جراحی می‌باشد. با انجام مراقبت‌های بعد از عمل فرد جراحی می‌تواند به‌خوبی عوارض بعد از عمل جراحی را کاهش داده و از نتایج حاصله یعنی کاهش وزنی پایدار و همچنین کنترل بیماری‌های مزمن بهره وافر ببرد.

فواید عمل جراحی بای پس معده

عمل جراحی بای پس معده دارای فواید چشمگیری می‌باشد که این روش را محبوب و پر کاربرد ساخته است. این فواید شامل موارد زیر می‌باشند:

پایایی نتایج عمل

با توجه به تغییر حجم معده و کاهش آنزیم‌های گرلین معمولاً کاهش وزن حاصله پایدار بوده و احتمال کمی برای بازگشت وزن کاهش یافته وجود دارد. با توجه به این موضوع طبیعتاً نگرانی و استرس فرد جراحی‌شده در مورد بازگشت وزن کاهش می‌یابد.

کمک به درمان بیماری‌های مزمن

همچون خیلی از اعمال جراحی چاقی عمل بای پس هم با کاهش وزن، شاخص توده بدنی و توده چربی چشمگیر نقش مهمی در درمان بیماری‌های مزمن دارد. نمود بارز این مسئله کنترل بیماری دیابت نوع دوم است. با استفاده از این عمل جراحی چاقی می‌توان بر بیماری‌های دیگری مانند بیماری‌های قلبی – عروقی، مشکلات مفاصل، آپنه در خواب و فشارخون فائق آمد.

ایمنی عمل بای پس معده

این عمل لاغری هم به مانند هر عمل جراحی دیگر مخاطرات و عوارضی را بر دارد ولی این عوارض ناچیز و بسیار گذرا می‌باشد. لذا این عمل جراحی ایمنی بالایی داشته و فواید آن بر عوارض کم و حتی هزینه مادی صرف شده می‌چرید.

معایب عمل جراحی بای پس معده

طبیعتاً این روش جراحی چاقی معایب احتمالی نیز می‌تواند داشته باشد که در ادامه بررسی می‌کنیم.

بازگشت‌ پذیر نبودن حجم معده

یکی از نکاتی که البته لزوماً نمی‌تواند جز معایب این روش جراحی چاقی باشد، بازگشت‌ناپذیر بودن ساختار و حجم معده می‌باشد. گاها فرد جراحی‌شده ممکن است با روبرو شدن با کاهش وزن چشمگیر از انجام عمل جراحی پشیمان شده شود. از این رو برای پیشگیری از بروز این چنین حالتی پزشک جراح قبل از عمل جراحی باید اطلاعات لازم در مورد عمل جراحی را به فرد متقاضی داده و او را کاملاً در مورد فرایند این عمل جراحی چاقی توجیه کند.

نیاز به پیگیری و مراقبت‌های مستمر

با توجه به تغییر آناتومی دستگاه گوارش و شدت جراحی ممکن است عوارضی مانند ریزش مو رخ دهد که کنترل آن نیاز است که فرد جراحی‌شده تحت نظر پزشک یا متخصص تغذیه و به مدتی طولانی از مکمل‌های دارویی حاوی ویتامین‌ها و مواد معدنی استفاده کند. جدای از این عمل بای پس برای نتیجه‌گیری چشمگیر به مدتی زمان نیاز دارد که با رعایت رزیم غذایی و فعالیت مناسب فرد بتواند به وزن و اندام موردنظر خود برسد.

عوارض جانبی و نیاز به روش‌های درمانی مکمل

همان‌طور که در بالا گفته شد، بهره‌گیری از این عمل جراحی چاقی منجر به کاهش شدید وزن می‌شود که در چاقی شدید نتیجه مطلوبی می‌باشد. اما به موازات افت وزن، معمولاً فرد جراحی‌شده با پدیده پوست اضافی و شل روبرو شود که در بیشتر مواقع برای رفع آن نیاز به عمل جراحی نظیر عمل پیکرتراشی وجود دارد.

بحث و نتیجه‌گیری مزایا و معایب عمل بای پس معده

عمل جراحی بای پس یکی از اعمال جراحی چاقی کارا و ایمن می باشد. معمولا زمانی این روش جراحی به کار می رود که روش های متعارف قبلی چندان کارا و مفید نباشند. پایایی نتایج، کمک به کنترل بیماری های مزمن و ایمنی مطلوب از ویژگی‌های مثبت این عمل چاقی می‌باشند. در مقابل نیاز به پیگیری مستمر و طولانی بودن زمان کاهش وزن، بروز عوارضی مانند وجود پوست های اضافه بعد از عمل و نیاز به عملی مکمل برای کنترل آن و بازگشت پذیر نبودن آناتومی دستگاه گوارش از معایب احتمالی این روش می‌باشند. البته باید در نظر گرفت که از مهم ترین موارد در رسیدن به نتیجه ی این مقایسه در نظر گرفتن دوره نقاهت و ریکاوری بعد از عمل بای پس معده است. تمام مراقبت هایی که در این دوره انجام دهید می توانید تاثیری طولانی مدت بر شرایط شما بگذارد.

نکته مهم اینکه در معایب ذکر شده موارد 1 و 3 بیشتر سلیقه‌ای می‌باشند و از نگاهی حتی نمی‌توان آن‌ها را عیب و نقطه ضعف به حساب آورد. با کمک پزشک جراح با دانش و مسلط و با بهره گرفتن از ویزیت‌های مستمر و انتقال اطلاعات مفید، فرد متقاضی عمل می‌تواند به خوبی از فرایند و ویژگی‌های این عمل جراحی چاقی آگاه شده و با کمک آن به کاهش وزن مطلوب و دیگر فواید آن دست پیدا کند.