برنامه‌ریزی بارداری بعد از عمل لاپاراسکوپی از جمله موارد مهمی است که ذهن افرادی که قصد استفاده از این روش جراحی را دارند را به خود مشغول می‌کند. امروزه از روش لاپاراسکوپی برای انجام بسیاری از اعمال جراحی در بدن ما استفاده می‌شود. این روش جراحی هم به مانند دیگر روش‌ها طبیعتاً نقاط قوت و ضعف و ویژگی‌های خاص خود را دارد. از جمله نکات مهم امکان بارداری راحت بعد از عمل لاپاراسکوپی است. در این مقاله به دوره گذار بین عمل لاپاراسکوپی و امکان باردار شدن فرد تحت عمل و میزان زمان آن و نکات مهم در مورد آن خواهیم پرداخت.
لاپاراسکوپی چیست؟
لاپاراسکوپی نوعی جراحی اکتشافی با استفاده از دستگاه لاپاراسکوپ است. در روش لاپاراسکوپی، جراح حفره‌های شکمی و یا لگنی فرد تحت عمل را از طریق یک یا دو برش کوچک (که به برش سوراخ کلیدی معروف‌اند) بررسی می‌کند. این روش جراحی، جایگزینی کمتر تهاجمی برای روش لاپاراتومی است. از این روش معمولاً برای اهداف تشخیصی انجام می‌شود تا به دنبال مشکلاتی باشند که آزمایش‌های تصویربرداری قادر به شناسایی آن‌ها نبوده‌اند. جراح ممکن است در طول معاینه نمونه‌های بافتی را برای بیوپسی بگیرد. آن‌ها همچنین ممکن است بتوانند مشکلات جزئی را در طول عمل لاپاراسکوپی درمان کنند به عنوان مثال، ضایعات یا انسدادهایی را که در طول معاینه پیدا می‌کنند، از بین ببرند.
جراحی لاپاراسکوپی چیست؟
جراحی لاپاراسکوپی یک روش جراحی کمتر تهاجمی است که در نواحی شکم و لگن استفاده می‌شود. در این نوع عمل جراحی، به جای برش‌های 6 تا 12 اینچی لازم برای جراحی باز شکم، از دو تا چهار برش کوچک نیم اینچی یا حتی اندازه‌های کوچک‌تر استفاده می‌کند. کاربرد این سوراخ‌ها یکی برای عبور دوربین و دیگری برای قرارگیری ابزار جراحی در بدن فرد تحت عمل است. این روش جراحی کمتر تهاجمی را می‌توان «جراحی سوراخ کلید» نیز نامید که به این برش‌های کوچک استفاده شده در آن اشاره دارد.
چه جراحی‌هایی با لاپاراسکوپی انجام می‌شود؟
امروزه بسیاری از جراحی‌های معمول را می‌توان با روش لاپاراسکوپی انجام داد. اینکه آیا شما گزینه‌ای مناسب برای استفاده جراحی لاپاراسکوپی هستید یا خیر، بستگی به پیچیدگی وضعیت بیماری در شما دارد. برخی از بیماری‌های پیچیده ممکن است نیاز به جراحی باز داشته باشند. با این حال، جراحی لاپاراسکوپی به دلیل مزایای صرفه‌جویی در هزینه و بهبود نتایج بیمار بعد از عمل جراحی، به روش پیش فرض ترجیحی برای لیست رو به رشدی از عمل‌های رایج تبدیل شده است که شامل موارد زیر می‌باشند:
- برداشتن کیست، فیبروم، سنگ و پولیپ.
- برداشتن تومورهای کوچک
- بیوپسی (نمونه برداری)
- بستن لوله تخمدان و باز کردن آن.
- انجام حاملگی خارج از رحم
- جراحی اندومتریوز
- جراحی بازسازی مجرای ادرار و واژن.
- ارکیوپکسی (جراحی اصلاح بیضه).
- رکتوپکسی (ترمیم افتادگی رکتوم).
- جراحی ترمیم فتق.
- جراحی ضد رفلاکس مری (فوندوپلیکاسیون).
- جراحی بای پس معده.
- کوله سیستکتومی (برداشتن کیسه صفرا) برای سنگ کیسه صفرا.
- آپاندکتومی (برداشتن آپاندیس) برای آپاندیسیت.
- کولکتومی (جراحی برداشتن روده).
- رزکسیون شکم پرینه (برداشتن رکتوم).
- سیستکتومی (برداشتن مثانه).
- پروستاتکتومی (برداشتن پروستات).
- آدرنالکتومی (برداشتن غده فوق کلیوی).
- نفرکتومی (برداشتن کلیه).
- اسپلنکتومی (برداشتن طحال).
- نفروورترکتومی رادیکال (برای سرطان سلول انتقالی).
- روش ویپل (پانکراتیکودئودنکتومی) برای سرطان پانکراس.
- گاسترکتومی (برداشتن معده).
- برداشتن کبد.
جراحی لاپاراسکوپی چقدر ایمن است؟
جراحی لاپاراسکوپی حداقل به اندازه جراحی باز ایمن بوده و برخی از خطرات جراحی باز را نیز کاهش می‌دهد. زخم‌های کوچک‌تر خطر عفونت، از دست دادن خون و عوارض بعد از عمل باز مانند جدا شدن زخم و فتق برش را کاهش می‌دهند. جراحی لاپاراسکوپی تماس مستقیم بین جراح و بیمار را به حداقل می‌رساند همین امر خطر انتقال میکروب‌های بیماری‌زای بین این دو نفر را کاهش می‌دهد. همچنین عمل لاپاراسکوپی، زمان بهبودی پس از عمل را به حداقل می‌رساند و خطرات استراحت طولانی‌مدت در بستر، مانند لخته شدن خون را کاهش می‌دهد.
عوارض لاپاراسکوپی بر بارداری
عمل لاپاراسکوپی هم مانند هر عمل جراحی دیگر ممکن است با عوارض و مخاطراتی روبرو شود که معمولاً شامل موارد زیر می‌باشد:
- نیاز به جراحی باز با بریدگی بزرگ‌تر.
- بروز فتق
- آسیب به اندام‌های فرد تحت عمل مانند مثانه
- آسیب به عروق خونی
- بروز یک واکنش آلرژیک جدی (آنافیلاکسی) به بیهوشی عمومی.
- لخته شدن خون، مانند DVT (ترومبوز ورید عمقی) یا آمبولی ریه.
جدای از موارد یاد شده لاپاراسکوپی می‌تواند تأثیراتی را بر بارداری فرد تحت عمل داشته باشد. معمولاً انجام لاپاراسکوپی در دوران بارداری با هدف ارزیابی توده‌های تخمدانی، جراحی آپاندیسیت و کوله سیستیت به کار گرفته می‌شود. بروز دگرگونی شرایط بدنی در زمان انجام عمل لاپاراسکوپی احتمال دارد که جنین را تحت تأثیر خود قرار دهد. افزایش فشار داخل شکم در حین عمل لاپاراسکوپی می‌تواند وضعیت همودینامیک و اکسیژن رسانی عروق را تحت تأثیر قرار دهد.
تأثیر مثبت لاپاراسکوپی بر بارداری
البته مواردی را که ذکر کردیم جز مخاطرات و عوارض منفی استفاده از روش جراحی لاپاراسکوپی بر بارداری فرد تحت عمل دارد. گاهی هم استفاده از روش لاپاراسکوپی می‌تواند برای فرد تحت عمل که باردار یا آماده بارداری است نتایج مفیدی داشته باشد؛ اما چگونه از لاپاراسکوپی در افزایش احتمال باروری استفاده می‌شود؟ بسیاری از زنان به دلیل ناباروری فاکتور لگنی در باردار شدن مشکل دارند که به این معنی است که یک مشکل جسمی در لگن و دستگاه تناسلی آن‌ها وجود دارد که آن‌ها را از باردار شدن باز می‌دارد.
مسائل مختلفی وجود دارد که می‌تواند باعث ناباروری فاکتور لگنی شود. بافت اسکار ناشی از عفونت‌ها، جراحات یا جراحی‌ها، یا مشکلاتی مانند آندومتریوز، کیست تخمدان، پولیپ یا فیبروم در رحم همگی می‌توانند بر عملکرد دستگاه تناسلی زن تأثیر بگذارند. از لاپاراسکوپی می‌توان برای تشخیص مسائلی استفاده کرد که اغلب در سونوگرافی قابل مشاهده نیستند. در برخی موارد، پزشک ممکن است بتواند مشکل را در طول عمل درمان یا ترمیم کند.
یکی از این چشمگیرترین موارد از تأثیر مثبت لاپاراسکوپی بر بارداری، درمان اندومتریوز است که از عوامل شایع در بروز ناباروری است و عمل لاپاراسکوپی می‌تواند با کمک ویژگی‌های چشمگیر خود به درمان این عارضه کمک شایانی کند. همچنین در بسیاری از مطالعات نشان داده شد که میزان حاملگی بعد از جراحی لاپاراسکوپی به طور معنی‌داری افزایش و میزان حاملگی خارج از رحم و میزان سقط را در بیماران استفاده کننده از جراحی لاپاراسکوپی کاهش یافت. شواهد نشان می‌دهد که جراحی لاپاراسکوپی می‌تواند عملکرد لوله‌های تخمدان را بازیابی کرده و ناباروری را درمان کند و باید به عنوان جایگزینی برای لقاح آزمایشگاهی در نظر گرفته شود.
شانس بارداری بعد از لاپاراسکوپی
در برخی از زنان که تحت عمل لاپاراسکوپی برای برداشتن فیبروم یا ضایعات اندومتریوز، ترمیم هیدروسالپینکس، رفع انسداد لوله فالوپ یا معکوس بستن لوله‌ها قرار گرفته‌اند، این جراحی در واقع شانس باردار شدن را افزایش می‌دهد. با این حال، مواردی وجود دارد که لاپاراسکوپی ممکن است بر توانایی شما برای باردار شدن تأثیر بگذارد.
زمان بهبودی
اگر می‌خواهید به طور طبیعی باردار شوید، انجام لاپاراسکوپی می‌تواند جدول زمانی بارداری شما را مختل کند زیرا ممکن است چند هفته برای بهبودی پس از جراحی نیاز داشته باشید. مقدار کمی درد و نفخ در روزهای بعد از عمل معمول بوده و باید به بدن خود فرصت استراحت و بهبودی بدهید.
به طور کلی، پزشکان توصیه می‌کنند قبل از سرگیری مقاربت (و همچنین سایر فعالیت‌های بدنی مانند ورزش) که ممکن است بین 3-5 روز تا چند هفته طول بکشد، صبر کنید تا برش شما به طور کامل بهبود یابد. برای بهبود هرچه سریع‌تر بعد از عمل لاپاراسکوپی به بدن خود گوش دهید: استراحت زیادی داشته باشید، از محل برش خود مراقبت کنید و اگر در حین مقاربت دچار درد شدید، فعالیت جنسی خود را متوقف کرده و چند روز دیگر به بدن خود استراحت دهید. اگر درد همچنان برای شما مشکل ساز است، با پزشک خود صحبت کنید.
جای زخم
هر زمانی که زنی تحت عمل جراحی لگن یا شکم از هر نوعی قرار می‌گیرد، خطر ایجاد اسکار و چسبندگی در داخل حفره لگن وجود دارد، اگرچه این احتمال در لاپاراسکوپی نسبت به سایر انواع جراحی با برش‌های بزرگ‌تر مانند جراحی‌های باز کمتر است. در برخی موارد، بافت اسکار ایجاد شده ممکن است باعث ایجاد مشکل در بارداری شود، به عنوان مثال، اگر لوله فالوپ آسیب دیده باشد. در طی جراحی لاپاراسکوپی، دید و دامنه حرکت جراح محدود است و از آنجایی که جراح از ابزار و دوربین به جای دست خود استفاده می‌کند، قضاوت در مورد میزان نیروی لازم می‌تواند چالش برانگیز باشد. این بدان معنی است که مهارت و آموزش جراح شما برای به حداقل رساندن هرگونه عوارض جانبی نامطلوب مانند اسکار داخلی بسیار مهم است.
به توصیه‌های پزشک عمل کنید
پس از جراحی لاپاراسکوپی، پزشک دستورالعمل‌هایی را که زوجین باید رعایت کنند، مانند مصرف دارو و رعایت محدودیت‌های غذایی را ارائه می‌دهد. از این رو لازم است که حتماً توصیه‌های پزشک را به درستی دنبال کنید تا همسرتان به سرعت بهبود یافته و از عوارض لاپاراسکوپی و همچنین تأثیر سو آن بر بارداری آتی جلوگیری شود.
بالا بردن سلامت عمومی
زوج‌هایی که قصد بارداری دارند باید به سلامت عمومی خود از جمله رعایت رژیم غذایی سالم، پرهیز از استعمال سیگار (و دیگر دخانیات مانند قلیان) و مصرف الکل و نوشیدنی‌های الکلی و انجام ورزش منظم توجه کنند. انجام این موارد می‌تواند به بهبود کیفیت تخمک و اسپرم و افزایش شانس بارداری در فرد بعد از انجام جراحی لاپاراسکوپی کمک فراوانی کند.
بحث و نتیجه‌گیری
عمل لاپاراسکوپی با کمک به پزشکان در تشخیص و درمان بیماری‌هایی که می‌توانند باعث ناباروری شوند، می‌تواند شانس شما را برای باردار شدن با موفقیت افزایش دهد. بیمارانی که در برخی بیماری‌ها مانند اندومتریوز یا فیبروم رحمی تحت جراحی لاپاراسکوپی قرار می‌گیرند، ممکن است بعد از بهبودی شانس بارداری بیشتری را داشته باشند. اگرچه لاپاراسکوپی می‌تواند به افزایش شانس بارداری برای زوج‌هایی که قصد بارداری دارند کمک کند، اما مانند همه روش‌های پزشکی، لاپاراسکوپی خطرات و عوارضی دارد که باید در نظر گرفته شود؛ بنابراین، زوجین باید قبل از تصمیم به انجام این روش با پزشک خود مشورت کنند.
معرفی جراح برتر در زمینه عمل جراحی لاپاراسکوپی
یکی از مسائل ضروری برای یک تجربه ماندگار در زمینه جراحی لاپاراسکوپی، به کارگیری این جراحی توسط یک جراحی کاردان و به روز است. در این مورد نظر ما دکتر علیرضا آذر پیکان از بهترین پزشکان جراح شهر تهران و حتی ایران می‌باشد. این جراح پزشکی ماهر، کارآمد و حائز بهترین مدارک از بالاترین دانشگاه‌ها می‌باشند. جدای از موارد یاد شده ایشان دارای سابقه‌ای قابل ستایش در مورد انجام عمل چاقی و بیماری‌های گوارشی می‌باشد. دکتر آذر پیکان فلوشیپ فوق تخصصی انکو سرجری و لاپاراسکوپی پیشرفته، جراحی چاقی از دانشگاه تهران، رتبه برتر بورد تخصصی و نفر اول آزمون فلوشیپ جراحی سرطان می‌باشد. این جراح ماهر دارای قدرت انتقالی خوب در ارائه مشاوره به افراد متقاضی اعمال جراحی مختلف و همچنین دارای رفتاری نیکو است. کارنامه موفق این جراح در بر گیرنده بیش از 3000 عمل جراحی با نتایجی چشمگیر است. پاره‌ای فعالیت‌های این جراح شامل موارد زیر می‌باشد:
- عضو انجمن جهانی جراحی چاقی (IFSO)
- عضو رسمی جامعه کلوپروکتولوژی اروپا (ESCP)
- فلوشیپ فوق تخصصی لاپاراسکوپی پیشرفته، کلورکتال و جراحی چاقی از دانشگاه شیراز
- فلوشیپ فوق تخصصی انکوسرجری و لاپاراسکوپی پیشرفته
- رزیدنت برگزیده دانشگاه تهران در زمان گذراندن دوران تخصص
- سابقه بیش از ۳۰۰۰ جراحی موفق
افراد مراجعه کننده می‌توانند برای کسب اطلاع از فعالیت‌های دکتر آذر پیکان از اینستاگرام دکتر آذر پیکان (drazarpeikan) دیدن فرمایند. به جز این موارد، افراد مراجعه‌کننده می‌توانند از تجربه افراد جراحی‌شده اطلاع حاصل کنند. این امر می‌تواند کمکی خوب برای برطرف کردن دغدغه‌های ذهنی افراد متقاضی این عمل باشد. مراجعه‌کنندگان برای ارتباط مستقیم با دکتر آذر پیکان می‌توانند از شماره‌های زیر استفاده کنند:
- ۰۲۱-۲۳۰۲۱۷۶۳
- ۰۲۱-۲۳۰۲۱۷۶۴
- ۰۹۱۲۰۵۷۱۳۳۵
آدرس مطب دکتر آذر پیکان: تهران. سعادت آباد، بین چهار راه سرو بلوار شهرداری، خیابان ریاضی بخشایش، کلینیک بیمارستان عرفان
