تشخیص سرطان معده در چند دقیقه بسته به روش تشخیص آن متفاوت است. آزمایش خون و سونوگرافی معده را می توان از اصلی ترین راه های تشخیص سرطان معده در چند دقیقه نام برد. در حقیقت ترکیب هر دو روش با یکدیگر می تواند تایید قطعی بود سرطان معده باشد. پس از مشاهده علائم اولیه سرطان معده، پزشک دستور سونوگرافی و یا آزمایش خون را می دهد. این بیماری‌ها می‌تواند افراد زیادی را در هر جنس و سن درگیر کند. خیلی از افرادی که به این بیماری دچار می‌شوند از نیروهای مولد و فعال جامعه می‌باشند. از این رو باید بتوان با روشهای تشخیص و غربالگری سریع این بیماری را در اولین زمان ممکن تشخیص داده و با بهترین روش‌ها درمان کرد.
سرطان معده چگونه بیماری است؟
سرطان معده به مانند بیماری‌های سرطان پوست و خون یکی از سرطان‌های با شدت مرگ و میر بالا و میزان چشمگیری از ابتلا در دنیای امروزی می‌باشد. در دنیای امروزی افراد پرشماری دچار این بیماری شده و عوارض ناخوشایند آن را از نظر جسمی، روحی و اجتماعی تجربه می‌کنند. به جز شخص مبتلا به بیماری، در بیشتر اوقات خانواده، اطرافیان و جامعه مستقیم و به طور غیرمستقیم تحت تأثیر اثرات و پیامدهای ناخوشایند این بیماری قرار می‌گیرند. این پیامدها شامل طیف گسترده‌ای از بعد روانی و همچنین بعد مادی و اقتصادی می‌باشد.
قسمت عظیمی از بیماران مبتلا به سرطان معده اشخاصی می‌باشند که جز نیروهای مولد جامعه خود هستند. گرفتاری این افراد به بیماری سرطان معده و حتی بروز مرگ و میر در آن‌ها می‌تواند لطمات فراوان به اجتماع و روند پیشرفت آن وارد کند. از این رو تشخیص سریع این بیماری با راه‌های تشخیص کارا می‌تواند نقش مؤثری در درمان زودهنگام و بالا بردن شانس کنترل و بهبود این بیماری مهلک و وحشتناک دارد؛ اما راه‌های تشخیص بیماری سرطان معده کدام اند؟ در ادامه به بررسی این موضوع می‌پردازیم.
علائم ابتلا به سرطان معده
قبل از معرفی راه‌های تشخیص تخصصی سرطان معده باید علائم ابتلا به این بیماری را بشناسیم. علائم و نشانه‌های سرطان معده ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- وجود مشکلاتی در بلع
- شکم درد
- احساس نفخ بعد از خوردن وعده غذایی
- احساس سیری بعد از خوردن مقدار کمی غذا
- احساس نداشتن گرسنگی در زمانی که انتظار دارید گرسنه باشید
- سوزش سر دل
- سوءهاضمه
- حالت تهوع
- استفراغ
- کاهش وزن بدون دلیل
- احساس خستگی زیاد
- مدفوع سیاه رنگ
سرطان معده لزوماً در مراحل اولیه علائمی ایجاد نمی‌کند. هنگامی که آن‌ها رخ می‌دهند، علائم ممکن است شامل سوءهاضمه و درد در قسمت بالای شکم باشد. علائم سرطان معده ممکن است تا زمانی که سرطان پیشرفته نشده باشد رخ ندهد. مراحل بعدی سرطان معده ممکن است علائمی مانند احساس خستگی زیاد، کاهش وزن بدون دلیلی، استفراغ خون و دفع مدفوع سیاه رنگ را در فرد مبتلا به این بیماری ایجاد کند.
سرطان معده که به سایر قسمت‌های بدن گسترش می‌یابد، سرطان معده متاستاتیک نامیده می‌شود. علائمی را ایجاد می‌کند که مربوط به محل انتشار است. به عنوان مثال، زمانی که سرطان به غدد لنفاوی گسترش می‌یابد، ممکن است باعث ایجاد توده‌هایی شود که می‌توانید از طریق پوست احساس کنید. سرطانی که به کبد سرایت می‌کند ممکن است باعث زردی پوست و سفیدی چشم شود. اگر سرطان در داخل شکم گسترش یابد، ممکن است باعث پر شدن مایعات شکم شود. در این حالت ممکن است شکم فرد مبتلا به سرطان معده متورم به نظر برسد.
راه های تشخیص سرطان معده و سرعت آن ها
آزمایش‌ها و روشهای مورد استفاده برای تشخیص و تشخیص سرطان معده شامل موارد زیر می‌باشد:
- معاینه فیزیکی: قبل از درخواست و شروع روشهای تشخیص سرطان معده، معمولاً پزشک معالج مریض را معاینه فیزیکی کرده و از او شرح حال گرفته و سابقه ابتلای او و دیگر افراد خانواده و فامیل به بیماری سرطان معده را می‌پرسد. این روش ابتدایی به‌جز گرفتن وقت ویزیت، چنددقیقه‌ای بیشتر زمان نمی‌برد اما در طی آن پزشک معالج به جای تشخیص به احتمال وجود این بیماری در فرد شک می‌کند و در ادامه آزمایش‌های تخصصی را سفارش می‌دهد که آن‌ها را مرور می‌کنیم.
- نگاه کردن به داخل معده برای جستجوی علائم سرطان: در این روش پزشک معالج ممکن است از یک دوربین کوچک برای دیدن داخل معده فرد مراجعه کننده استفاده کند. این روش آندوسکوپی فوقانی نامیده می‌شود. در این روش یک لوله نازک با یک دوربین کوچک در انتهای گلو و به معده منتقل می‌شود. کلیت این روش چنددقیقه‌ای طول نمی‌کشد ولی گرفتن وقت و نوبت و هماهنگی برای انجام آن کمی زمان‌بر است.
- نمونه برداری از بافت برای آزمایش(بیوپسی): اگر چیزی شبیه سرطان در معده شما یافت شود، ممکن است قسمتی از بافت معده برای آزمایش و کمک به روند تشخیص برداشته شود. این روش تشخیصی بیوپسی نامیده می‌شود. می‌توان آن را در طی آندوسکوپی فوقانی انجام داد. ابزارهای ویژه‌ای برای گرفتن نمونه بافت از لوله عبور می‌کنند. نمونه برای آزمایش به آزمایشگاه فرستاده می‌شود. معمولاً خود نمونه‌گیری چند دقیقه‌ای بیشتر طول نمی‌کشد اما تهیه جواب نمونه برداری توسط یک پاتولوژیست می‌توان تا چند روز به طول انجامیده و بعد از آماده شدن جواب فرد مشکوک به بیماری، آن را به پزشک معالج خود تحویل دهد.
تعیین مرحله سرطان معده
هنگامی که مشخص شد فرد مبتلا به سرطان معده می‌باشد، ممکن است نیاز به انجام آزمایش‌های دیگری باشد تا پزشک معالج تشخیص دهد آیا سرطان گسترش یافته است یا خیر. این اطلاعات برای مرحله بندی سرطان استفاده می‌شود. در این مرحله پزشک معالج به فرد می‌گوید که سرطان معده در چقدر پیشرفت کرده است و در مورد پیش آگهی بیماری نیز می‌تواند نظر دهد. آزمایش‌ها و روشهای مورد استفاده برای یافتن مرحله سرطان معده شامل موارد زیر می‌باشد:
آزمایش‌های خون
آزمایش خون نمی‌تواند سرطان معده را به طور دقیق تشخیص دهد. آزمایش خون می‌تواند سرنخ‌هایی در مورد سلامتی و اثر سرطان معده بر بدن شما را به پزشک معالج شما بدهد. به عنوان مثال، آزمایش‌هایی برای اندازه‌گیری سلامت کبد شما ممکن است مشکلات ناشی از سرطان معده را نشان دهد که به کبد گسترش یافته است. نوع دیگری از آزمایش خون به دنبال تکه‌هایی از سلول‌های سرطانی در خون است. آزمایش DNA تومور در گردش نامیده می‌شود. این آزمایش فقط در شرایط خاص و برای افراد مبتلا به سرطان معده استفاده می‌شود. به عنوان مثال، اگر سرطان معده پیشرفته دارید و نمی‌توانید بیوپسی کنید، ممکن است از این آزمایش استفاده شود.
جمع‌آوری تکه‌هایی از سلول‌ها از خون می‌تواند به پزشک معالج شما اطلاعاتی بدهد تا به برنامه‌ریزی روند درمانی شما کمک کنند. معمولا این روش چند روزی زمان خواهد برد. در این روشهای آزمایشگاهی فرد باید برای انجام آزمایش ناشتا باشد و همین امر نیازمند سپری شدن زمانی 8-12 ساعته و بدون صرف غذا می‌باشد. نمونه گیری چند دقیقه و روند آماده کردن جواب از یک ساعت تا چند روز در تغییر است.
سونوگرافی معده
سونوگرافی معده یک آزمایش تصویربرداری است که از امواج صوتی برای ساختن تصاویر از بدن فرد مشکوک به بیماری استفاده می‌کند. در سرطان معده، تصاویر می‌توانند نشان دهند که سرطان تا چه اندازه در دیواره معده رشد کرده است. برای دریافت تصاویر، یک لوله نازک با یک دوربین در نوک گلو پایین می‌رود و وارد معده می‌شود. برای تهیه عکس از معده از ابزار سونوگرافی مخصوص استفاده می‌شود.
سونوگرافی ممکن است برای بررسی غدد لنفاوی نزدیک معده استفاده شود. این تصاویر همچنین می‌توانند به هدایت سوزن برای جمع‌آوری بافت از غدد لنفاوی کمک کنند. این بافت در آزمایشگاه برای جستجوی سلول‌های سرطانی آزمایش می‌شود. معمولاً روش سونوگرافی روش زمان بری است و از زمان نوبت دهی تا زمان گرفتن جواب حداقل چند ساعت به طول می‌انجامد( به شرطی آزمایش در همان روز انجام شود).
آزمون‌های تصویربرداری
آزمایش‌های تصویربرداری، تصاویری را برای کمک به پزشک معالج برای یافتن علائم گسترش سرطان معده به پزشک معالج ارائه می‌دهد. این تصاویر می‌تواند سلول‌های سرطانی را در غدد لنفاوی مجاور یا سایر قسمت‌های بدن نشان دهد.
این آزمایش‌ها ممکن است شامل CT و توموگرافی انتشار پوزیترون (PET) باشد. زمان بر بودن این روشهای تشخیصی بیشتر به خاطر هماهنگی برای گرفتن وقت آزمایش می‌باشد، با آماده شدن جواب آزمایش که می‌تواند تا ساعتی به طول بینجامد جواب توسط فرد مشکوک به بیماری به پزشک معالج ارائه می گردد.
عمل جراحی
گاهی اوقات آزمایش‌های تصویربرداری تصویر واضحی از سرطان شما ارائه نمی‌دهند، بنابراین برای دیدن داخل بدن به جراحی نیاز است. جراحی می‌تواند سرطان گسترش یافته را که به آن سرطان متاستاز نیز می‌گویند، جستجو کند. جراحی ممکن است به پزشک معالج کمک کند تا مطمئن شوند که تکه‌های کوچکی از سرطان در کبد یا شکم وجود ندارد. آزمایش‌های دیگری ممکن است در شرایط خاص مورد استفاده قرار گیرند.
پزشک معالج از اطلاعات این آزمایش‌ها برای تعیین مرحله سرطان شما استفاده می‌کند. عمل جرحی فرایندی طولانی و وقت گیر است و هماهنگی برای انجام آن به مانند روش بیوپسی، معمولاً چند روز به طول می‌انجامد و خود عمل جراحی هم ممکن است از چند دقیقه تا ساعتی به طول بینجامد.
درجه بندی مراحل سرطان معده
توصیف مراحل سرطان معده به کمک اعدادی از 0 تا 4 است.
- در مرحله 0، سرطان کوچک و فقط در سطح داخلی معده است.
- در مرحله 1 سرطان معده در لایه‌های داخلی معده رشد کرده است.
- در مرحله 2 و 3، سرطان به عمق دیواره معده رشد می‌کند. سرطان ممکن است به غدد لنفاوی مجاور گسترش یافته باشد.
- در مرحله 4، سرطان معده ممکن است از طریق معده و به اندام‌های مجاور رشد کرده باشد. مرحله 4 شامل سرطان‌هایی است که به سایر قسمت‌های بدن گسترش یافته‌اند. هنگامی که سرطان گسترش می‌یابد، سرطان متاستاتیک نامیده می‌شود. زمانی که سرطان معده متاستاز می‌کند، اغلب به غدد لنفاوی یا کبد می‌رود. همچنین سرطان معده می‌تواند به پوشش اطراف اندام‌های شکم که به آن صفاق می‌گویند، گسترش یابد.
