سکسکه بعد از عمل اسلیو معده یکی از رایج ترین عوارض بین بیمارانی است که برای درمان چاقی، اسلیو معده انجام داده اند. اثرات بعد از بیهوشی و رفلاکس معده دو علت سکسکه بعد از عمل اسلیو معده هستند. در بسیاری از بیماران عارضه ی بیهوشی به صورت سکسکه نمایان می شود. از طرفی از آنجایی که طی عمل اسلیو معده بخشی از سیستم عصبی گوارشی دستخوش تغییرات می شود، واکنش عصبی مغز به این تغییرات می تواند با نمایان شدن سکسکه اتفاق بیفتد. اگر پس از جراحی اسلیو معده دچار سکسکه شده اید نگران نباشید. در ادامه این مقاله به نگارش تیم متخصص دکتر آذرپیکان به بررسی علل ایجاد سکسکه در بیماران اسلیو و راه های رفع و درمان آن خواهیم پرداخت.
ارتباط اسلیو معده و سکسکه
اسلیو گاسترکتومی که به آن گاسترکتومی آستین عمودی نیز گفته می‌شود، یک روش جراحی چاقی برای کاهش وزن غلبه بر بیماری چاقی است. این روش معمولاً به روش عمل باز یا لاپاراسکوپی انجام می‌شود که شامل قرار دادن ابزارهای کوچک از طریق چندین برش کوچک در قسمت فوقانی شکم است. در طی عمل اسلیو معده، حدود 80 درصد حجم معده برداشته شده و از فضای معده، معده‌ای لوله‌ای شکل به اندازه و شکل یک موز باقی می‌ماند.
محدود کردن اندازه معده مقدار غذایی را که می‌توانید مصرف کنید محدود می‌کند. علاوه بر این، این روش باعث تغییرات هورمونی می‌شود که به کاهش وزن کمک می‌کند. همین تغییرات هورمونی همچنین به تسکین بیماری‌های مرتبط با اضافه وزن، مانند فشار خون بالا یا بیماری‌های قلبی عروقی کمک می‌کند.
سکسکه چیست؟
سکسکه اسپاسمی است که ممکن است در همه افراد، از افراد بزرگ‌سال تا کودکان و نوزادان اتفاق بیفتد. آن‌ها به دلیل اسپاسم دیافراگم شما همراه با صدای “هیک” از بسته شدن تارهای صوتی شما ایجاد می‌شوند. دیافراگم شما عضله‌ای است که زیر قفسه سینه شما قرار داشته و ناحیه قفسه سینه و شکم را از هم جدا می‌کند.
این عضله بخش مهمی از فرآیند تنفس را بر عهده دارد. به این صورت که هنگام دم به سمت پایین و هنگام بازدم به سمت بالا حرکت می‌کند. بروز سکسکه در افراد می‌تواند به دلایل زیادی اتفاق بیفتد و برخی از آن‌ها جسمی و برخی روحی هستند.
سکسکه بعد از عمل اسلیو معده
سکسکه یکی از عوارض فوق العاده شایع پدید آمده بعد از عمل اسلیو معده است، اما به اندازه مواردی مانند بروز رفلاکس معده و مری ، نفخ، عفونت، خونریزی و… مورد توجه قرار نمی‌گیرد. احتمالاً این کم‌توجهی به سکسکه به این دلیل است که سکسکه تنها آزاردهنده است تا دردناک یا شرم‌آور .
اما چرا پس از عمل اسلیو معده احتمال بروز سکسکه در افراد وجود دارد؟ حقیقت این است که ما به طور کامل و شفاف دلیل بروز سکسکه بعد از عمل اسلیو معده نمی‌دانیم. البته در این زمینه تئوری‌هایی وجود دارد. نکته اصلی این است که خوردن بیش از حد یا خیلی سریع مواد غذایی و ورود آن‌ها به سیستم گوارشی تغییر یافته موجب به فرد جراحی شده استرس وارد می‌کند. این امر موجب به وجود آمدن گاز و نفخ معده می‌شود که در معده جمع شده، آن را کشیده و به دیافراگم فشار می‌آورد.
این به این دلیل است که تحریک واقعی در عصب متصل کننده مغز به دیافراگم اتفاق می‌افتد. سپس دیافراگم منقبض می‌شود تا این فشار را کاهش دهد و باعث آروغ زدن و سکسکه می‌شود. با این حال، این نظریه کمی ناقص است. اول از همه، بیماران و افراد تحت عمل اسلیو معده معمولاً حتی زمانی که چیزی نخورده باشند، سکسکه را تجربه خواهند کرد. ثانیاً، این علامت مدت کوتاهی پس از جراحی و اغلب قبل از اینکه بیماران دوباره غذاهای جامد بخورند، برطرف می‌شود.
تأثیر فرایند عمل اسلیو معده در ایجاد سکسکه
تجربه سکسکه بعد از جراحی اسلیو معده یک علامت غیر معمول نیست. در حالی که سکسکه می‌تواند به دلایل مختلف رخ دهد، گاهی اوقات سکسکه می‌تواند به خاطر استفاده از مواد بی‌هوش کننده‌ای که در حین جراحی استفاده می‌شود یا ضربه‌ای که بدن در طی خود عمل جراحی متحمل می‌شود، ایجاد شود.
بیهوشی و روش‌های جراحی می‌توانند بر دیافراگم که عضله مسئول تنفس است، تأثیر گذاشته و منجر به سکسکه شود. همچنین در حین جراحی اسلیو معده، شکم با گاز CO2 باد می‌شود تا فضایی برای قرار گیری وسایل جراحی ایجاد شود. این گاز می‌تواند دیافراگم یا سایر ساختارهای اطراف را تحریک کند و شاید منجر به سکسکه شود.
براساس نتایج یک مطالعه در این زمینه در طول فرآیند سازگاری بدن بعد از عمل اسلیو معده، فرد ممکن است بیماری رفلاکس معده به مری (GERD) را نیز تجربه کند. رفلاکس معده به مری می‌تواند باعث تحریک در مری و دیافراگم شود که به طور بالقوه منجر به سکسکه می‌شود. همچنین، آن‌ها دریافتند که پس از انجام عمل اسلیو معده، برخی از افراد ممکن است به دلیل تغییر در عادات غذایی یا اندازه معده، هوا بیشتری را ببلعند. این هوای اضافی می‌تواند منجر به سکسکه در این افراد شود.
مروری بر علل کلی بروز سکسکه بعد از عمل اسلیو معده
در کل اگر مروری بر علل بروز سکسکه بعد از عمل اسلیو معده داشته باشیم شامل این موارد می‌شوند:
- خوردن بیش از حد یا خیلی سریع مواد غذایی
- عصبی یا هیجانی بودن
- نوشیدن نوشابه‌های گازدار یا الکل زیاد
- استرس
- تغییر ناگهانی دما
- بلعیدن هوا هنگام مکیدن آب نبات یا آدامس
در برخی موارد، سکسکه ممکن است نشانه‌ای از ابتلا به یک بیماری زمینه‌ای یا حتی از علائم پیش آگهی در سکته قلبی در افراد مبتلا به بیماری‌های قلبی عروقی باشد. در اکثر افراد، سکسکه معمولاً فقط چند دقیقه طول می‌کشد. به ندرت، سکسکه ممکن است ماه‌ها ادامه یابد. زمانی که سکسکه به این میزان طول بکشد، می‌تواند منجر به کاهش وزن و خستگی شدید در فرد شود.
اقدامات مؤثر در کاهش سکسکه بعد از عمل اسلیو معده
برای رهایی از مشکل سکسکه بعد از عمل اسلیو معده پیشنهاد می‌کنیم موارد زیر را امتحان کنید:
1) حواس خود را در زمان صرف غذا جمع کنید
بسیاری از افرادی بعد از عمل اسلیو معده در هنگام صرف غذا و میان وعده آن را با سرعت زیادی می‌خورند. برای پیشگیری از بروز سکسکه به یاد داشته باشید که آهسته غذا بخورید. همچنین قبل از قورت دادن غذا، حدود 20 تا 40 بار غذای خود را بجوید. این می‌تواند اندازه هر لقمه را کاهش داده و احتمال بروز سکسکه را کاهش دهد.
2) کنترل وعده غذایی از قبل
بعد از انجام عمل اسلیو معده دیگر با ظروف بزرگ غذا نخورید. اگر می‌خواهید تنقلات بخورید، آن‌ها را تقسیم کنید، سپس بسته محتوی تنقلات را کنار بگذارید. همچنین به طور کلی هر چیزی را که می‌خورید وزن کنید و اندازه بگیرید.
3) یک برنامه غذایی درست کنید
علاوه بر اینکه نباید بیشتر از حد نیاز غذا بخورید، در عین حال، حذف وعده‌های غذایی یا میان وعده‌ها می‌تواند منجر به گرسنگی شدید و پرخوری در افراد جراحی شده شود. از این رو باید به کمک پزشک معالج یا یک متخصص رژیم درمانی برنامه غذایی متعادلی تنظیم کنید و به آن پایبند باشید.
4) محرک های خود را بشناسید
اگر اغلب اوقات سکسکه می‌کنید، به کارهایی که قبل از شروع آن‌ها انجام داده‌اید و می‌تواند باعث آن شده باشد فکر کنید. سپس، سعی کنید از این محرک‌ها اجتناب کنید.
5) نفس خود را حبس کنید
برای بازیابی ریتم دیافراگم، نفس عمیقی بکشید و تا زمانی که می‌توانید آن را نگه دارید.
6) آب بنوشید
یک لیوان آب را خیلی آهسته و بدون مکث برای نفس کشیدن بنوشید. این عمل می‌تواند به تحریک عصب واگ و قطع رفلکس سکسکه کمک کند.
7) نفس کشیدن در کیسه کاغذی
تنفس در کیسه کاغذی (نه کیسه پلاستیکی) برای مدت کوتاهی می‌تواند به افزایش سطح دی اکسید کربن در خون شما کمک کند که ممکن است به توقف سکسکه کمک کند. با این حال، محتاط باشید و برای جلوگیری از اثرات منفی احتمالی، زیاده‌روی نکنید.
8) غرغره با آب یخ
غرغره با آب سرد می‌تواند عصب واگ را تحریک کرده و به طور بالقوه رفلکس سکسکه را مختل کند.
9) تنفس دیافراگمی
تنفس دیافراگمی عمیق و آهسته را تمرین کنید. این امر می‌تواند به آرامش دیافراگم کمک کرده و ممکن است سکسکه را تسکین دهد.
سکسکه مداوم یا شدید پس از جراحی اسلیو معده، غیر معمول است و مهم است که این موضوع را با پزشک خود در میان بگذارید زیرا ممکن است نیاز به دریافت فوری مراقبت‌های پزشکی داشته باشید. در این زمینه کادر درمانی وضعیت خاص شما را ارزیابی می‌کنند و تعیین می‌کنند که آیا اقدامات اضافی برای رفع سکسکه نیاز است یا خیر.
بحث و نتیجه گیری علت سکسکه بعد از عمل اسلیو معده
بیماری چاقی از جمله بیماری‌های شایع در دنیای امروزی است. برای غلبه بر این بیماری مزمن روش‌های مختلفی وجود دارد. عمل اسلیو معده از کاربردی‌ترین روش‌های کاهش وزن در سراسر دنیا می‌باشد. به مانند هر عمل جراحی، عمل اسلیو معده هم دارای عوارضی است. از جمله این عوارض بروز سکسکه بعد از عمل اسلیو می‌باشد.
این امر دلایل مختلفی دارد معمولاً با رعایت نکاتی که پزشک معالج توصیه می‌کند گذرا و محدود شونده است. در کنار سکسکه موقت و گذرا اگر سکسکه مداوم و طولانی مدت شد می‌تواند نشان از ابتلا به مشکل بزرگ‌تری باشد لذا در این مواقع باید این مورد را به پزشک معالج اطلاع داد.
