علائم نشتی معده بعد از عمل اسلیو معده
نشتی معده از عوارض احتمالی بعد از انجام عمل اسلیو معده (همان اسلیو گاسترکتومی) میباشد. هر عمل جراحی نتایج و در مقابل مخاطرات و عوارضی هم به دنبال خود دارد. عوارضی که در صورت جدی نگرفتن میتوانند فرد را با مشکل بزرگتری روبرو کنند. ازاینرو فرد قبل از عمل در مورد این مخاطرات باید اطلاعات لازم را کسب کند. بعد از انجام عمل اسلیو رعایت مراقبت و پرهیز از انجام کارهای غیر ضرور نقش مهمی در بازتوانی فرد جراحیشده دارد. در این مقاله سعی خواهیم کرد که بهجز معرفی نشتی معده به راهکارهای کنترل آن در فرد جراحیشده هم بپردازیم.
در عمل اسلیو معده چه رخ میدهد؟
عمل اسلیو معده از محبوبترین عمل های جراحی لاغری میباشد. در این مرد بررسیهای در سال 2019 انجام شد. این بررسیها نشان دادند که 59 درصد اعمال جراحی لاغری مربوط به عمل اسلیو معده میباشد. دلیل این امر ایمن بود و کارا بودن عمل و پایا بودن نتایج عمل در سالهای بعد از آن است. غلبه بر بیماریهای مزمن در کنار کاهش وزن و تناسباندام ازجمله دیگر دلایل محبوبیت عمل اسلیو معده میباشد. عمل اسلیو معده آناتومی معده را تغییر میدهد. در این عمل 80 درصد حجم معده برداشته شده و قسمت باقیمانده به همدیگر متصل و در نهایت با روده ارتباط مییابند.
گاهی اتصال بین قسمتهای مختلف معده که جراحیشده کامل نیست. در این حالت شکافهایی در دیواره معده وجود دارد که آناستوموز نام دارد. از طریق این شکاف، آنزیمهای دستگاه و مواد غذایی نیمه هضم شده به حفره شکمی راه پیدا کنند. پیامد این مورد عفونت میباشد. در صورت عدم کنترل عفونت فرد ممکن است با شوک سپتیک، ناتوانی اندامها و ماهیچههای بدی و مرگ روبرو شود. اگرچه نشتی معده عمل اسلیو پدیدهای نادر بوده، اما میتواند زندگی فرد جراحیشده را به خطر بیندازد. اهمیت این بیماری در خطر مرگومیر در حالت عدم کنترل و شناخت تقریباً مشکل آن میباشد که در ادامه بررسی خواهیم کرد.
علائم نشتی معده بعد از عمل اسلیو معده
این عارضه دارای علائمی است که در فرد یکی یا چند مورد از آنها بروز پیدا میکند. شناخت این علائم مهم و وسیلهای برای کنترل آنها میباشد. این علائم شامل موارد زیر هستند:
- تاکی کاردی (تند بودن میزان ضربان قلب): ضربان قلب به میزان بیش از 120 ضربه در دقیقه
- سرگیجه بعد از عمل جراحی اسلیو
- بروز مشکلات تنفسی یا تند بودن سرعت تنفسی: بیش از 18 نفس در دقیقه
- بالا بودن دمای بدن: تب بیشتر از 37 درجه سانتیگراد یا 98.6 درجه فارنهایت
- لرز
- بروز درد در ناحیه شکمی و تشدید آن
- ترشح از محل زخم ناشی از عمل جراحی
- بروز تهوع و استفراغ
- افت فشارخون
- کاهش مقادیر ادرار دفعی
- بروز درد در ناحیه سینه یا سمت چپ شانه
- اتساع شکمی
- بروز ضعف عمومی در فرد جراحیشده، احساس ناخوشی و اضطراب
همانطور که مشخص است این علائم بیشتر کلی و یا بالینی هستند. با توجه به نبود آزمایشهای خونی و… برای تشخیص نشت معده و نیاز به بررسی توسط پزشک متخصص، تشخیص نشت معده دشوار میباشد.
معمولاً معاینه پزشک به همراه تصویربرداری ( آندوسکوپی) از ناحیه فوقانی دستگاه گوارش یا سی تی اسکن با کنتراست میتواند در زمینهٔ شناسایی نشت معده مفید باشد.
نشت معده و بروز پانکراتیت
نشت لوله معده مشکلی گاها موجب بروز عارضه پانکراتیت یا التهاب لوزالمعده میشود. بروز این مشکل موجب وارد آمدن لطمه به سلولهای پانکراس میشود. یک پژوهش با جامعه آماری 2695 بیمار تحت عمل جراحی اسلیو معده صورت پذیرفت. عوارض ناشی از بروز پانکراتیت حاد در 28 بیمار در 3.5 سال بعد از عمل جراحی مشاهده شد. این آمار چیزی حدود 1 درصد افرادی جراحیشده با عمل اسلیو معده بودند.
انواع نشت معده
معمولاً دستهبندی نشت معده بعد از عمل جراحی اسلیو بر مبنای زمان وقوع میباشد. این دستهبندی موارد زیر را در بر میگیرد:
- نشت زودهنگام: زمان بین روزهای اول و سوم زمان وقوع این نوع نشت معده است.
- نشت متوسط: این نشت در روزهای چهارم تا هفتم بعد از جراحی رخ میدهد.
- نشت دیرگاه: زمان وقوع اینگونه نشت در روز هشتم بعد از جراحی یا بعد از آن میباشد.
دستهبندیهای دیگری هم بر مبنای مکان یا هدف بروز آنها وجود دارد. علت بروز هم متفاوت میباشد. گاهی دلیل نشت معده بروز مشکلاتی در هنگام عمل جراحی میباشد. گاها هم علت رعایت نکردن مراقبتها و شرایط مورد نیاز بعد از عمل جراحی میباشد. این مشکلات در مراقبت شامل موارد زیر هستند:
- تغذیه نامناسب
- استعمال دخانیات بهویژه سیگار در قبل و بعد از عمل جراحی اسلیو
- مصرف الکل و نوشیدنیهای الکلی در قبل و بعد از عمل جراحی اسلیو
- بالا بودن فشارخون
- بروزمشکلاتی در ناحیه کبد
- بروز نارسایی در کلیه
- داشتن بیماریهای خونی که موجب اختلال در روند بهبودی فرد بعد از عمل میشود.
درمان نشت معده بعد از عمل اسلیو معده
برای رفع این مشکل و عفونت متعاقب آن چند راهحل وجود دارد. اول استفاده از آنتیبیوتیکهای مؤثر است که از طریق وریدی به فرد جراحیشده دوم تزریق میشود. دومین مورد استفاده از استنت موقت در ناحیهای که نشت معده اتفاق افتاده است. در نهایت هم اگر پزشک جراح لازم ببیند ممکن است برای رفع کامل این مشکل از یک عمل جراحی مکمل بهره گرفته شود. همچنین خارج کردن عفونت از ناحیه معده و توقف تغذیه از طریق دهانی تا بهبودی از راهکارهای درمانی میباشند.
روشهای پیشگیری از بروز نشت معده بعد از عمل اسلیو معده
انتخاب یک پزشک جراح که در زمینه عمل اسلیو معده ماهر باشد میتواند از بروز نشت معده پیشگیری کند. لازم است که فرد متقاضی عمل این عارضه مهم را بشناسد. همچنین فرد متقاضی عمل جراحی در زمینه روشهای کنترل و پیشگیری از آن با پزشک جراح خود مشورت نماید. انجام مراقبتها و احتیاطهای لازم قبل و بعد از عمل در جلوگیری از رخ دادن این مشکل نقش مهمی دارد. این موارد گزینههای زیر را در بر میگیرد:
داشتن آرامش بعد از انجام عمل جراحی
در هفتههای اول بعد از عمل لازم است چند مورد رعایت شود. این موارد شامل استراحت کافی، خودداری از حمل وسایل و اجسام سنگین و پایین رفتن از پله میباشند. همچنین نیاز است از فعالیتهای بدنی با شدت بالا که میتواند به زخم و بخیه ناشی از عمل آسیب برسانند، باید اجتناب کرد.
رعایت راهنماییها و رژیم غذایی توصیه شده
فرد جراحیشده باید داروهای تجویزی را کاملاً استفاده نماید. همچنین رعایت توصیههای پزشکی و مراقبتهای بعد از عمل لازم و ضروری میباشد. خوردن مایعات میتواند درروند بهبودی تأثیر مثبتی داشته باشد. البته لازم به ذکر است که این مایعات باید فاقد الکل، بدون قند، بدون کافئین و گاز باشند. همچنین نوشیدن قهوه هم با توجه به مقدار بالای کافئین آن توصیه نمیگردد.
در مقابل شروع زودهنگام مواد غذایی جامد بهشدت احتمال بروز مشکلاتی در ناحیه معده فرد جراحیشده را بالا میبرد. همچنین فرد باید به محض شرع علائم به پزشک جراح خود اطلاع دهد. انتظار برای تشدید یا فروکش کردن علائم تنها شرایط فرد جراحیشده را بغرنجتر خواهد کرد. بعد از بروز تب، درد شکم و تهوع و استفراغ باید در اولین زمان ممکن فرد به پزشک جراح خود مراجعه نماید.
رابطه جنسی بعد عمل اسلیو معده
این امر یکی از فعالیتهایی است که افراد معمولاً احتمال دارد که بعد از عمل جراحی اسلیو معده داشته باشند. با توجه به امکان لطمه وارد شدن به بخیههای ناشی از عمل، برقراری رابطه جنسی بهویژه در بازه زمانی 3 هفته اول پس از جراحی نباید انجام پذیرد. پس از این گذراندن، در صورت تمایل، فرد باید رابطه جنسی را آرام و آرامش بخشی و به دور از اعمال خشن انجام دهد.
سرفه و سؤالاتی در مورد بروز این مشکل بعد از عمل اسلیو معده
با توجه به شایع بودن بعضی بیماریهای تنفسی در جامعه امروزه و پتانسیل بروز سرفه سؤالاتی در این مورد وجود دارد. اول اینکه سرفه میتواند موجب تکان خوردن اندامهای داخلی منجمله معده گردد. آیا سرفه زدن بعد از جراحی عده میتواند برای فرد و باز شدن بخیههای فرد خطرناک باشد. در این مورد باید گفت که خطر خاصی وجود ندارد.
سرفه یا عطسه با شدت متعارف خود باعث باز شدن بخیه و دیگر مشکلات نمیشود. نگرانی در این مورد وجود ندارد. بهجز توضیحات بالا اگر باز علامت سؤالی در ذهن فرد متقاضی عمل یا فرد جراحیشده وجود دارد، میتواند آن را به جراح خود انتقال دهد. پزشک جراح بهترین منبع اطلاعاتی و مشاور برای رفع نگرانی افراد جراحیشده است. مشورت میتواند سبب اجتناب از بروز خود درمانی و رفتارهای خودسرانه در فرد جراحیشده شود.
سخن پایانی
هر عمل جراحی لاغری بالطبع عوارض جانبی ولو خفیفی به همراه خواهد داشت. دوره بروز این عوارض معمولاً یک هفته پس از انجام عمل جراحی است. نشت معده از پیامدهای محتمل عمل اسلیو معده میباشد. اگرچه نشت معده بهندرت اتفاق میافتد (در 1 الی 2 درصد افراد جراحیشده) ولی سهلانگاری و نادیده گرفتن خطرات آن میتواند منجر به بروز مشکلاتی شود که سلامتی فرد جراحیشده را با تهدیدی جدی روبرو کند. ازاینرو رعایت مراقبتهای لازم در این دوره در کاهش آسیبهای وارده نقش به سزایی خواهد داشت. پزشک جراح میتواند ناظر و کنترلکننده خوبی برای این مراقبتها باشد.
جراح فلوشیپ فوق تخصصی چاقی دکتر آذرپیکان
دکتر علیرضا آذرپیکان فلوشیپ فوق تخصصی جراحی لاغری و لاپاراسکوپی پیشرفته، جراح چاقی از دانشگاه تهران،رتبه برتر بورد تخصصی و نفر اول آزمون فلوشیپ جراحی سرطان
برای دیدن ویدیو جراحی چاقی دکتر آذرپیکان به این سایت مراجعه کنید