بهترین روش عمل جراحی لاغری چیست؟

بهترین روش عمل جراحی لاغری یکی از سؤالاتی است که متقاضیان استفاده از عمل جراحی لاغری با آن مواجه هستند. زمانی برای مبارزه با چاقی، از عمل جراحی استفاده می‌شود که روش‌های دیگر کاملاً مؤثر نباشند. این روش‌ها شامل رژیم غذایی و ورزش است. گاهی عمل جراحی به عنوان مکملی برای روش‌های یاد شده، به کار برده می‌شود. بعد از اعمال رژیم غذایی یا ورزش ممکن است فرد با کاهش وزن روبرو شود. برای حصول نتایج متعاقب کاهش وزن ممکن است نیاز به روش‌های مکملی باشد. روش‌های جراحی لاغری ازجمله پیکرتراشی به‌خوبی به این نیاز پاسخ می‌دهند.

چاقی چیست؟ راه‌ های مبارزه با آن کدام اند؟

چاقی و قبل از آن اضافه‌وزن یکی از مشکلات رایج پزشکی در این زمانه هستند. مصرف بالای کالری و فعالیت کم در درازمدت منجر به بروز حالت چاقی می‌شود. معمولاً زمانی که فرد دارای شاخص توده بدنی 25 الی 29.9 باشد یعنی دچار اضافه‌وزن است. همچنین چاقی زمانی بروز پیدا می‌کند که شاخص توده بدنی 30 و بالاتر باشد. شاخص توده بدنی بی ام آی (BMI  ) واحدی است که از تقسیم وزن بر مجذور قد به دست می‌آید. وقتی شاخص توده بدنی فرد بین 25 الی 35 است رژیم غذایی و ورزش به کار گرفته می‌شود.

به طور کلی افراد متقاضی جراحی لاغری یک یا چند مورد از شرایط زیر را دارند:

• اگر فرد چاق بوده (با شاخص توده بدنی یا BMI 30 یا بالاتر).
• اگر فرد مبتلا به یک بیماری در ارتباط با وزن نظیر بیماری دیابت نوع 2 باشد. در مورد دریابت باید خاطر نشده کرد که این نوع دیابت با وجود درمانهای مطلوب کنترل نشده باشد.
• فرد دارای BMI بیشتر از 35 باشد. لازم به ذکر است اگر این تنها مشکل در ارتباط وزن بیمار باشد، به تنهایی برای این موردی برای عمل جراحی لاغری باشد کافی است.
• فرد مراجعه کننده از مخاطرات و مزایای این عمل جراحی لاغری شناخت داشته باشد.
• آماده رعایت رژیم غذایی متناسب با شرایط بعد از جراحی باشد.
• فرد در پی برقراری تغییرات مطلوب و همیشگی در سبک زندگی خود برای کنترل وزن و پیشگیری از چاقی دوباره باشد.

در چاقی خفیف این رژیم غذایی و ورزش کارا هستند. برای تکمیل فرایند لاغری ممکن است از روش‌های جراحی مانند پیکرتراشی استفاده شود. وقتی فرد به نوع شدید چاقی مبتلا بوده و اولین گام مبارزه با چاقی از طریق روش‌های معمول است. خیلی مواقع این راه‌ها جواب می‌دهد و فرد به کاهش وزن مطلوب دست پیدا می‌کند. این کاهش وزن گاها با پدیدار شدن مقادیر زیادی پوست در بدن فرد همراه می‌شود. همچنین ممکن است روش‌های معمول جواب ندهد و نیاز به مداخله عمل جراحی لاغری باشد.

لازم به ذکر است که عمل جراحی لاغری مختص به افراد بزرگ‌سال است و معمولاً برای نوجوانان انجام نمی‌شود؛ اما در مورد استثنا هم وجود دارد. این مورد BMI بیشتر از 35 ابتلای به یک بیماری در ارتباط با بالا بودن وزن است.

عمل جراحی لاغری امری تنها با هدف مبارزه با چاقی نیست. این روش تا حد زیادی می‌تواند در درمان یا پیشگیری از بیماری‌های مانند زیر کمک کند:

درمان و پیشگیری برخی از بیماری ها با عمل جراحی لاغری

• بیماری‌های قلبی – عروقی.
• فشار خون بالا
• دیابت
• آرتریت
• بروز بعضی از انواع سرطان

قبل از انجام عمل فرد از باب سلامتی و از طریق معاینات فیزیکی و آزمایش‌های مختلف چک می‌شود. البته بعد سلامتی فقط مربوط به جسمی نیست و بعد روحی و بیماری‌هایی مانند افسردگی را شامل می‌شود. این امر در بعد از عمل و ابتلا به بیماری‌هایی نظیر اختلال خوردن (بولیمیا) تأثیرگذار است. همچنین می‌تواند در پایبندی یا عدم پایبندی به رژیم غذایی متعادل و سبک زندگی سالم تأثیرگذار باشد. به جز موارد یاد شده قبل از عمل در هر زمینه اگر فرد نگران است، باید با پزشک جراح مشورت کند.

 مکانیسم‌ های عمل جراحی لاغری

روش‌های جراحی لاغری با چندین کارکرد در کاهش وزن و تناسب اندام فرد جراحی شده نقش دارند. اولین مورد کاهش وزن زیاد است. با تغییر شکل معده، کاهش اشتها یا کاهش حس گرسنگی می‌توان به کاهش وزن دلخواه دست پیدا کرد. همچنین با نابود کردن چربی‌ها از راه‌های مختلف به کاهش وزن دلخواه یا تناسب اندام مدنظر رسید. به‌جز این پوست‌های اضافی در بدن ممکن است در کاهش وزن ایجادشده باشند. از این رو برخی اعمال جراحی لاغری با حذف آن به شادابی و طراوت دوباره پوست کمک خواهد شد.

 به پیشرفت روش‌های پزشکی، انجام عمل جراحی لاغری راحت تر شده است. این امر به وسیله برش‌های کوچک، روش‌های کمتر تهاجمی یا با جراحی رباتیک صورت می‌پذیرد. روش‌های گوناگون به روش‌های مختلف به فرایند کاهش وزن کمک می‌کند.

عمل جراحی محدود کننده

روش این عمل‌های لاغری از طریق کوچک کردن اندازه معده فرد و کند کردن هضم و جذب می‌باشد. ظرفیت یک معده معمولی در حالت عادی تا حدود 3 پیمانه غذا و پس از جراحی به یک اونس کاهش می‌یابد. هرچند با نظر گروه‌درمانی و به تدریج این مقدار به 2 یا 3 اونس افزایش خواهد یافت. پس تأثیر عمل جراحی لاغری روی لاغر شد فرد خیلی ساده و منطقی است. هرچقدر معده فرد کوچک‌تر شود نیز به تغذیه کمتری دارد؛ بنابراین هرچه کمتر مواد غذایی بخورد بهتر می‌تواند پروسه کاهش وزن را طی کند.

عمل جراحی مولد سوء جذب یا محدود کننده

 این نوع عمل جراحی تأثیر زیادی بر روش مصرف غذا در فرد جراحی شونده دارند. در ابتدا این روش‌های جراحی ممکن است معده فرد جراحی شده را کوچک‌تر کنند. راه‌هایی دیگر حذف یا از دور خارج کرد قسمت‌هایی از معده فرد می‌باشد. این امر سبب دشوار شدن فرایند جذب کالری انرژی از غذا می‌باشد.

همچنین بخشی از دستگاه گوارش فرد را حذف یا دور می‌زند، که جذب کالری را برای بدن سخت تر می‌کند. پزشکان به دلیل عوارض جانبی دیگر به ندرت جراحی‌های صرفاً سوء جذبی انجام می‌دهند. با توجه به‌احتمال بروز عوارض و مشکلات متعاقب نکاتی در مورد این روش جراحی لاغری وجود دارد. گاه این روش‌ها تنها زمانی مورد کاربرد قرار می‌گیرند که روش‌های قبلی کارا نباشند. هرچند علی‌رغم همین موضوع به خاطر عوارض جانبی این روش‌ها کمتر مورد استفاده قرار می‌گیرند.

کاشت یک دستگاه الکتریکی یا جسم خارجی در معده

این روش‌ها با قرار دادن جسمی خارج در معده کار تأثیر خود را اعمال می‌کند. جراحی بایندینگ و به تازگی کاشت یک دستگاه الکتریکی که جدیدترین روش در این زمینه است. در کاشت دستگاه الکتریکی سیگنال‌های عصبی بین معده و مغز قطع می‌شود و همین امر در درازمدت موجب کاهش وزن و لاغری در فرد می‌شود.

بهترین روش‌ عمل جراحی لاغری کدامند؟

 قرار دادن یک باند قابل تنظیم معده

این عمل لاغری مبتنی بر قرار دادن یک باند در معده فرد جراحی شده است. برای این منظور از یک نوار بادی برای تقسیم معده به دو قسمت بهره گرفته می‌شود. این عمل معده را به دو قسمت کوچک و بزرگ تقسیم می‌کند. رابط این دو قسمت یک دریچه بسیار کوچک بود‌ه که تخلیه قسمت فوقانی را کند و بعد از خورد مقدار کمی غذا سبب بروز حس سیری در بیشتر افراد می‌شود. البته شرط موفق بودن این روش این است که غذا ورودی به معده نرم یا به خوبی جویده شده باشد.

این روش ساده و بهتر از دیگر روش‌ها می‌باشد. در این نوع عمل جای زخم یا همان اسکار کوچک‌تر می‌باشد. بهبودی نیز سریع‌تر اتفاق افتاده و فرد می‌تواند بعد از بهبودی یک عمل جراحی با هدف حذف باند انجام دهد. همچنین در این روش باد به راحتی قابل تنظیم است و جراح این عمل را در مطب می‌تواند انجام دهد.

جراح می‌تواند به منظور محکم کردن باند و کوچک‌تر کردن اندازه معده، محلول نمک به باند تزریق کند. همچنین می‌تواند عکس این عمل را برای شل کردن باند و کمی بزرگ‌تر کردن اندازه معده انجام دهد. برای این منظور جراح از یک سوزن برای خارج کردن مایع از باند کمک می‌گیرد. البته این روش دارای ضعف‌هایی (نسبت روش‌های دیگر) نیز هست. فرایند لاغری در این روش کندتر می‌باشد و فرد بعد از لاغری احتمال دوباره وزن گرفتن و چاقی را دارد.

عوارض قراردادن باند قابل تنظیم معده

همچنین این روش به نوبه خود احتمال دارد که مخاطراتی را در بر داشته باشد. یکی از این موارد بروز حالت تهوع و استفراغ بعد از خوردن سریع است. موارد دیگر جابجایی، نشت یا شل شدن باند می‌باشد. گاه افراد برای موفقیت بیشتر نیاز به یک عمل جراحی مکمل دارند. همچنین به مانند دیگر روش‌ها عفونت پدیده‌ای که همواره باید در نظر داشت. هرچند موارد یاد شده بیشتر روی موفقیت این روش لاغری تأثیر دارند و به ندرت پیش می‌آید که تهدیدکننده زندگی فرد باشند.

عمل جراحی اسلیو معده

در این روش با عمل جراحی، 80 % معده برداشته و حجم آن کاهش می‌یابد. باقیمانده لوله باریکی است که مری را به روده وصل می‌کند. در این روش بخشی از معده که تولید کننده هورمون گرسنگی برداشته می‌شود لذا اشتهای فرد کاهش می‌یابد. این روش، روشی راحت و ایمن است. این روش نحوه دخالتی در جذب غذا در روده ندارد. از این رو سبب بروز کمبود مواد مغذی نمی‌شود؛ اما در مقابل فواید، ایراداتی به این روش وارد است. اول اینکه معایب: برخلاف باندینگ معده، عمل اسلیو معده عملی برگشت‌ پذیر نیست. همچنین مخاطراتی مانند عفونت، نشت معده و سوزش سر دل یا ریفلاکس ممکن است وجود داشته باشد.

جراحی بای پس معده

مکانیسم عمل این روش از طریق ترکیب دو روش محدودکننده و سوء جذب می‌باشد. در این روش معده به دو ناحیه بالایی و پایینی تقسیم می‌شود. سپس ناحیه بالایی به بخش پایینی روده متصل می‌شود؛ بنابراین قسمت‌هایی از معده و روده کوچک دور زده ‌شده و نتیجتاً کالری هم جذب بدن خواهد شد. این روش سرعت بالایی دارد 50% مسیر درمانی در 6 ماهه اول طی خواهد شد. کل دوره درمانی تا 2 سال طول می‌کشد. همچنین شتاب بالای درمانی، می‌تواند تأثیر مثبتی بر بیماری‌ هایی مختلف داشته باشد.

این بیماری‌هایی دیابت، فشار خون بالا، کلسترول بالا، آرتریت، آپنه خواب و سوزش سر دل داشته می‌باشند. به جز این اثر کاهش وزن تا مدت‌ها حتی 10 سال حفظ می‌شود. مشکلات این روش جراحی عدم دریافت کافی مواد مغذی و در نتیجه کمبود ویتامین و مواد معدنی می‌باشد. مهم‌ترین این مواد کلسیم و آهن می‌باشند. کمبود این عناصر می‌تواند احتمال بروز پوکی استخوان و کم‌خونی را به‌شدت بالا ببرد. برای پیشگیری از بروز این عارضه‌ها، فرد باید به جز رعایت یک رژیم غذایی متعادل تا آخر عمر از مکمل‌های تغذیه‌ای استفاده کند.

مشکل دیگر عمل بای پس معده سندرم دامپینگ می‌باشد. در این عارضه عمدتاً غذاهای شیرین و پر کربوهیدرات قبل از هضم کامل سریعاً وارد روده می‌شود. این مشکل حدوداً 85 درصد افرادی بعد بای پس معده رخ می‌دهد. علائم دامپینگ شامل تهوع، نفخ، درد، تعریق، ضعف و اسهال می‌باشد.

همچنین عمل بای پس معده پیچیده و دارای مخاطراتی مانند عفونت و لخته شدن و احتمال تشکیل سنگ کیسه صفرا به دلیل کاهش وزن سریع می‌باشد.

دور زدن بیلیو پانکراس

در این روش 70% معده و 75% روده برداشته می‌شود. در این روش کاهش وزن با شتاب بالاتر و بیشتر و اشتهای فرد کمتر است. 30% فضای باقیمانده معده این امکان را به فرد می‌دهد که غذای بیشتری مصرف کند. همچنین این روش می‌تواند در کنترل دیابت مفید باشد. به توجه به کمبود مواد مغذی جدی و مخاطراتی مانند بروز کمبود ویتامین و مواد معدنی و سندرم دامپینگ این روش کمتر کاربردی می‌باشد. همین این روش، روشی پیچیده و خطرناک می‌باشد. همچون روش بای پس معده، خطر زیادی برای ابتلا به فتق وجود دارد. احتمال دارد برای رفع این مشکل نیاز به یک جراحی دیگر باشد. البته زمانی روش‌های کم تهاجمی (مانند لاپاراسکوپی) استفاده می‌کند، این احتمال کاهش می‌یابد.

قرار دادن دستگاه برای لاغری

در این روشی بالونی در معده و انسداد واگ با هدف کمک به لاغری، در بدن فرد کاشته یا قرار داده می‌شود. این روش موجب تحریک حس سیری و کاهش گرسنگی می‌شود. استفاده از این روش برای افرادی با سابقه جراحی لاغری داشته‌اند یا ابتلا به بیماری روده یا نارسایی کبدی توصیه نمی‌شود. در این روش موقتی، جراحی واقعی رخ نداده و لذا نیازی به بستری شدن در بیمارستان وجود ندارد. بالون 6 ماه بدن فرد مانده و به کمک آن حدود 10 درصد کاهش وزن رخ می‌دهد. بعد از این روش جراحی احتمال بروز معده درد، تهوع و استفراغ، نشت مایعات در معده و پانکراتیت ( در اثر فشار بالون به اندام‌های پیرامونی) وجود دارد.

مسدود کردن یا بلاک کردن واگال

در این روش با تحریک یک دستگاه ضربان ساز، سیگنال های متناوبی به عصب واگ و سپس مغز فرستاده می شود. نتیجه این ارسال تحریک این حس است که معده فرد پر می‌باشد. این روش غیرتهاجمی بوده و بعد بیهوشی به صورت سرپایی و در یک بازه زمانی یک ساعت و نیم طول خواهد کشید و احتمال داردعوارض جانبی مانند تهوع، استفراغ، سوزش سر دل، بروز مشکلاتی در بلع، آروغ زدن، حالت تهوع خفیف و درد قفسه سینه را به دنبال داشته باشد. همچنین مخاطراتی مانند عفونت یا بروز درد در محل کاشت ممکن است دهد که البته چندان مهم نمی‌باشد.

کدام عمل جراحی لاغری بهترین است؟

کاربرد عمل‌های جراحی معطوف به‌سلامت و نوع بدن فرد است؛ مثلاً افراد بسیار چاق هستید یا افرادی با سابقه قبلی جراحی شکم احتمال دارد جراحی‌های ساده‌تر انجام ندهند. همچنین فرد درباره فواید و مخاطرات هر روش باید با جراح خود مشورت کند. مشورت و همفکری با یک جراح مسئولیت‌پذیر و ماهر در انجام یک عمل بدون مخاطره و ایمن بسیار مؤثر می‌باشد.

جراح فلوشیپ فوق تخصصی چاقی دکتر آذرپیکان

دکتر علیرضا آذرپیکان فلوشیپ فوق تخصصی جراحی لاغری و لاپاراسکوپی پیشرفته، جراح چاقی از دانشگاه تهران،رتبه برتر بورد تخصصی و نفر اول آزمون فلوشیپ جراحی سرطان

برای دیدن ویدیو جراحی چاقی دکتر آذرپیکان به این سایت مراجعه کنید