سرطان روده بزرگ بیماری است که ناحیه انتهایی دستگاه گوارش را تحت تأثیر خود قرار می‌دهد. معمولاً قشر هدف این بیماری افراد سالخورده می‌باشند. اهمیت این بیماری در تشخیص زودهنگام و همچنین به مقدار زیادی قابل پیشگیری بودن آن است. از این رو پزشکان روش‌های مختلفی را برای پیشگیری از این بیماری یا غربالگری برای تشخیص زودهنگام آن را توصیه می‌کنند. در این مقاله در ابتدا به تعریف و شرح ویژگی‌های سرطان روده بزرگ می‌پردازیم. در گام بعدی می‌توان نگاهی اجمالی به روش‌های تشخیص و درمان سرطان روده بزرگ انداخت.
سرطان روده بزرگ چیست؟
سرطان روده بزرگ یکی از انواع سرطان با منشأ شروع روده بزرگ (کولون) می‌باشد. روده بزرگ ناحیه انتهایی دستگاه گوارش می‌باشد. این بیماری مهلک اگرچه احتمال بروز در هر سنی را دارد اما بیشتر افراد سالخورده را تحت تأثیر خود قرار می‌دهد. معمولاً شروع سرطان روده بزرگ در قالب توده‌های کوچک و غیر سرطانی (خوش خیم) سلولی به نام پولیپ که در داخل روده بزرگ تشکیل می‌شوند، می‌باشد. با گذشت زمان برخی از این پولیپ ها می‌توانند به سرطان روده بزرگ تبدیل شوند.
با توجه به اینکه معمولاً پولیپ‌ها کوچک بوده و علائم کمی ایجاد می‌کنند، از این رو پزشکان آزمایش‌های غربالگری منظمی را برای کمک به پیشگیری از بروز سرطان روده بزرگ با هدف شناسایی و حذف پولیپ های روده‌ای پیش از تبدیل شدن به سرطان درخواست می‌کنند. در صورت بروز سرطان روده بزرگ ایجاد شود، راه‌های درمانی مختلفی برای کمک به کنترل این بیماری وجود دارد. راه‌های درمانی سرطان روده بزرگ شامل جراحی روده بزرگ، پرتودرمانی و درمان‌های دارویی، مانند شیمی‌درمانی، درمان هدفمند و ایمونوتراپی می‌باشد. سرطان کولون گاهی اوقات نام سرطان کولورکتال را به خود می‌گیرد که اصطلاحی است که ترکیبی از سرطان روده بزرگ و سرطان رکتوم بوده که معمولاً شروع آن از ناحیه رکتوم می‌باشد.
علائم سرطان روده بزرگ چیست؟
علائم و نشانه های بروز سرطان روده بزرگ شامل موارد زیر می‌باشد:
- تغییر مداوم در عادات دفع مدفوع، از جمله بروز اسهال یا یبوست یا تغییر در میزان قوام مدفوع
- خونریزی مقعدی یا یافت شدن خون در مدفوع فرد
- بروز ناراحتی‌های دائمی در ناحیه شکم، مانند گرفتگی عضلانی، نفخ یا درد روده
- داشتن احساسی مانند اینکه روده فرد به طور کامل تخلیه نمی‌شود
- بروز حالت ضعف یا خستگی
- کاهش وزن غیر قابل توضیح و بدون دلیل.
شمار زیادی از افراد مبتلا به سرطان روده بزرگ در مراحل اولیه بیماری دارای هیچ علامتی نمی‌باشند. هنگامی که علائم بروز پیدا کرد، با توجه به اندازه و محل سرطان در روده بزرگ ، احتمالاً روند متفاوتی را در افراد مختلف خواهند بود.
علل بروز سرطان روده بزرگ چیست؟
دانشمندان اطمینان ندارند که چه عاملی موجب بروز بیشتر سرطان‌های روده بزرگ می‌شود. به طور کلی، سرطان روده بزرگ زمانی شروع می‌شود که سلول‌های سالم در ناحیه روده بزرگ دچار تغییراتی (جهش) در DNA خود می‌شوند. DNA یک سلول و شامل مجموعه‌ای از دستورالعمل‌ها است که به سلول فرمان می‌دهد که چه کاری را انجام دهد.
برای حفظ عملکرد طبیعی بدن فرد، سلول‌های سالم به روشی منظم رشد و تقسیم می‌شوند. ولی در زمانی که DNA سلولی آسیب دیده و سرطانی می‌شود، سلول‌ها به تقسیم خود ادامه می‌دهند. این امر حتی در زمانی که سلول‌های جدید مورد نیاز نباشد، ادامه می‌یابد. با تجمع سلول‌ها، تومور تشکیل می‌شود. با گذشت زمان، سلول‌های سرطانی می‌توانند رشد کرده و به بافت‌های طبیعی اطرافش حمله کرده و آن‌ها را از بین ببرند. در فاز آخر بیماری سلول‌های سرطانی می‌توانند به قسمت‌های دیگر بدن رفته و در آنجا ایجاد رسوب کنند (متاستاز).
فاکتورهای خطر در ابتلای به سرطان روده بزرگ چیست؟
عواملی که خطر ابتلا به سرطان روده بزرگ را بالا می‌برند شامل موارد زیر می‌باشند:
بالا رفتن سن
بیشتر افراد مبتلا به سرطان کولون دارای سن بالای 50 سال سن هستند.
نژاد
آفریقایی- آمریکایی‌ها نسبت به دیگر نژادها در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به سرطان روده بزرگ قرار دارند.
سابقه شخصی سرطان کولورکتال یا پولیپ
اگر فرد قبلاً سرطان روده بزرگ یا پولیپ های غیر سرطانی روده بزرگ را تجربه کرده، خطر ابتلای او به سرطان روده بزرگ در آینده بیشتر می‌باشد.
بیماری‌های التهابی روده
بیماری‌های التهابی مزمن روده بزرگ، مانند کولیت اولسراتیو (زخم روده بزرگ) و بیماری کرون، می‌توانند خطر ابتلا به سرطان روده بزرگ را افزایش دهند.
سندرم‌های ارثی بالابرنده خطر سرطان روده بزرگ
این موارد شامل پولیپ آدنوماتوز خانوادگی (FAP) و سندرم لینچ می‌باشند که به عنوان سرطان روده بزرگ غیر پولیپوز ارثی (HNPCC) نیز شهرت دارند.
سابقه خانوادگی ابتلای به سرطان روده بزرگ
اگر فرد دارای از بستگان خونی باشد که به این بیماری مبتلا شده است، احتمال ابتلا به سرطان روده بزرگ در او بالاتر می‌باشد. اگر بیش از یک عضو خانواده فرد، به سرطان روده بزرگ یا سرطان رکتوم مبتلا باشد، این میزان خطر به طور قابل‌توجهی بالاتر است.
رژیم غذایی کم فیبر و پرچرب
یکی از علل بروز سرطان روده بزرگ و سرطان رکتوم می‌تواند یک رژیم غذایی معمولی باشد که دارای مقادیر کم فیبر کم و مقدار زیادی چربی و کالری می‌باشد. برخی از مطالعات در این زمینه نشان داده‌اند که خطر ابتلا به سرطان روده بزرگ در افرادی که دارای رژیم‌های غذایی سرشار از گوشت قرمز و گوشت فرآوری می‌باشند، بالاتر می‌باشد.
بی تحرکی
افرادی که فعالیت بدنی کمتری دارند، احتمال بیشتری برای ابتلا آن‌ها به سرطان روده بزرگ وجود دارد. انجام فعالیت بدنی منظم ممکن است خطر ابتلا به سرطان روده بزرگ را کاهش دهد.
دیابت
افراد مبتلا به دیابت یا مقاومت به انسولین در معرض خطر ابتلا به سرطان روده بزرگ می‌باشند.
چاقی
در افراد چاق در مقایسه با افرادی که وزن طبیعی دارند، خطر ابتلا به سرطان روده بزرگ و خطر مرگ ناشی از سرطان روده بزرگ بیشتر می‌باشد.
استعمال دخانیات از جمله سیگار
در افرادی که سیگار می‌کشند، خطر ابتلا به سرطان روده بزرگ بیشتر می‌باشد.
مصرف الکل و نوشیدنی‌های الکلی
مصرف الکل و نوشیدنی‌های خطر ابتلا به سرطان روده بزرگ را بالا می‌برد.
پرتودرمانی برای درمان سرطان
پرتودرمانی که برای درمان دیگر سرطان‌های در ناحیه شکم انجام می‌شود، خطر ابتلا به سرطان روده بزرگ را افزایش می‌دهد.
غربالگری سرطان روده بزرگ
برای تحلیل علائم سرطان روده بزرگ یا پولیپ های غیر سرطانی روده بزرگ، آزمایش‌های غربالگری ویژه‌ای در افراد سالم بدون علامت یا علامت توصیه می‌شود. تشخیص سرطان روده بزرگ در مراحل اولیه، شانس درمان را افزایش داده و غربالگری خطر مرگ ناشی از سرطان روده بزرگ را کاهش می‌دهد.
پزشکان توصیه می‌کنند که افراد با خطر متوسط سرطان روده بزرگ غربالگری را در حدود سن 45 سالگی انجام دهند. اما افرادی دارای خطر بیشتر به ابتلای به این بیماری، مانند افراد که سابقه خانوادگی سرطان روده بزرگ دارند، باید زودتر غربالگری را شروع کنند. چندین روش غربالگری وجود دارد در مورد انتخاب این روش‌ها با پزشک خود مشورت کنید. اگر از کولونوسکوپی برای غربالگری استفاده می‌شود، با عمل جراحی می‌توان پولیپ‌ها را پیش از تبدیل شدن به سرطان از بدن حذف کرد.
تشخیص سرطان روده بزرگ
در صورتی که فرد دارای علائم و نشانه‌هایی باشد که نشان‌دهنده ابتلای به سرطان روده بزرگ است، احتمال دارد که پزشک معالج یک یا چند آزمایش و روش را برای تشخیص درخواست کند که شامل موارد زیر می‌باشد:
استفاده از یک اسکوپ برای بررسی ناحیه داخلی روده بزرگ (کولونوسکوپی)
کولونوسکوپی با استفاده از یک لوله بلند، انعطاف پذیر و باریک متصل به دوربین فیلم‌برداری و مانیتور برای مشاهده کل روده بزرگ و راست روده انجام می‌شود. در صورت یافتن نواحی مشکوک، پزشک می‌تواند ابزارهای جراحی را از لوله عبور داده تا نمونه‌های بافتی (بیوپسی) مورد نیاز را برای تجزیه و تحلیل و یا حذف پولیپ‌ها برداشت کند.
آزمایش‌های خونی
هیچ آزمایش خونی نمی‌تواند تائید کننده ابتلا یا عدم ابتلا به سرطان روده بزرگ باشد. اما پزشک ممکن است خون فرد را برای یافتن سرنخ‌هایی در مورد سلامت کلی او و پایش عملکرد کلیه و کبد، آزمایش کند. همچنین ممکن است خون فرد برای یک ماده شیمیایی که گاهی توسط سرطان‌های روده بزرگ تولید می‌شود (آنتی ژن کارسینومبریونیک یا CEA) مورد آزمایش قرار گیرد. ردیابی این ماده شیمیایی به پزشک کمک می‌کند تا در مورد بروز و شدت این بیماری اطلاع یابد.
تعیین گستردگی و شدت سرطان روده بزرگ
اگر سرطان روده بزرگ در فرد تشخیص داده شده است، پزشک ممکن است آزمایش‌هایی را برای تعیین مرحله سرطان شما درخواست کند. این آزمایش‌ها می‌تواند مواردی مانند روش‌های تصویربرداری مانند سی تی اسکن شکم، لگن و قفسه سینه را در بر گیرد. در بسیاری از موارد، مرحله سرطان ممکن است تا پس از جراحی سرطان روده بزرگ به طور کامل مشخص نشود. مراحل سرطان روده بزرگ با اعداد رومی از 0 تا IV نشان داده می‌شود و پایین‌ترین مراحل نشان‌دهنده سرطان است که محدود به پوشش داخلی روده بزرگ است. در مرحله IV، سرطان پیشرفته در نظر گرفته شده که به دیگر اندام‌های بدن گسترش یافته است (متاستاز).
درمان سرطان روده بزرگ
انتخاب روش درمانی سرطان روده بزرگ به شرایط فرد مبتلا از جمله محل سرطان، مرحله آن و سایر نگرانی‌های در سلامتی فرد بستگی دارد. درمان سرطان روده بزرگ معمولاً شامل جراحی برای برداشتن سرطان است. درمان‌های دیگری مانند پرتودرمانی و شیمی درمانی نیز ممکن است کاربرد داشته باشد.
جراحی سرطان کولون در مراحل اولیه
اگر میزان سرطان روده بزرگ بسیار کم باشد، پزشک ممکن است یک روش کم تهاجمی را برای جراحی توصیه کند که می‌تواند یکی از موارد زیر باشد:
- برداشتن پولیپ در طول کولونوسکوپی (پلی پکتومی)
- رزکسیون آندوسکوپی مخاط
- جراحی کمتر تهاجمی (جراحی لاپاراسکوپی)
جراحی سرطان کولون در مراحل پیشرفته
اگر سرطان به داخل روده بزرگ یا از طریق روده بزرگ رشد کرده باشد، جراح ممکن است روش‌های زیر را به کار بندد:
- کولکتومی جزئی
- جراحی با هدف ایجاد راهی برای خروج مواد زائد از بدن
- حذف غدد لنفاوی
بحث و نتیجه‌گیری سرطان روده بزرگ چیست
سرطان روده بزرگ، بیماری خطرناکی است که ناحیه روده بزرگ را تحت تأثیر قرار می‌دهد. عوامل مختلفی موجب ابتلای به این سرطان می‌شود. بعضی از این عوامل قابل کنترل و بعضی غیر قابل کنترل می‌باشند. تشخیص زودهنگام این بیماری به طور قابل توجهی شانس حذف آن و بالا رفتن امید زندگی را در فرد افزایش می‌دهد. کولونوسکوپی و آزمایش‌های خون و روش‌های مختلف تصویربرداری از بدن مانند سی تی اسکن از روش‌های مفید برای کمک به تشخیص این بیماری می‌باشند. درمان سرطان روده بزرگ شامل جراحی، پرتودرمانی و شیمی درمانی، درمان هدفمند و درمان التیام دهنده می‌باشد. مرجع مهم در انتخاب روش درمانی پزشک و گروه‌درمانی می‌باشند.
معرفی جراح برتر برای انجام عمل جراحی سرطان روده بزرگ
یکی از موارد ضروری در تجربه موفق یک جراحی سرطان روده بزرگ، به کار گیری این روش جراحی توسط یک جراحی با تجربه و کاردان است. در این زمینه پیشنهاد ما دکتر علیرضا آذر پیکان از بهترین جراحان شهر تهران و حتی ایران را می‌باشد. این جراح پزشکی با دانش، کارا و دارنده بالاترین مدارک از بهترین دانشگاه‌ها می‌باشند. همچنین ایشان دارای کارنامه‌ای درخور در زمینه اعمال جراحی لاغری و بیماری‌های گوارشی می‌باشد. دکتر آذر پیکان فلوشیپ فوق تخصصی انکو سرجری و لاپاراسکوپی پیشرفته، جراحی چاقی از دانشگاه تهران، رتبه برتر بورد تخصصی و نفر اول آزمون فلوشیپ جراحی سرطان می‌باشد.
این جراح ماهر دارای قدرت انتقالی شگرف در ارائه مشاوره به مراجعه‌کنندگان و همچنین دارای خلقی دلپذیر است. سابقه موفق این جراح در بر گیرنده بیش از 3000 عمل جراحی با نتایجی عالی است. قسمتی از رزومه و فعالیت‌های این جراح شامل موارد زیر می‌باشد:
- عضو انجمن جهانی جراحی چاقی (IFSO)
- عضو رسمی جامعه کلوپروکتولوژی اروپا (ESCP)
- فلوشیپ فوق تخصصی لاپاراسکوپی پیشرفته، کلورکتال و جراحی چاقی از دانشگاه شیراز
- فلوشیپ فوق تخصصی انکوسرجری و لاپاراسکوپی پیشرفته
- رزیدنت برگزیده دانشگاه تهران در زمان گذراندن دوران تخصص
- سابقه بیش از ۳۰۰۰ جراحی موفق
افراد مراجعه کننده می‌توانند برای کسب اطلاع از فعالیت‌های دکتر آذر پیکان از اینستاگرام دکتر آذر پیکان (drazarpeikan) دیدن فرمایند. به جز این موارد، افراد مراجعه‌کننده می‌توانند از تجربه افراد جراحی‌شده اطلاع حاصل کنند. این امر می‌تواند کمکی خوب برای برطرف کردن دغدغه‌های ذهنی افراد متقاضی این عمل باشد. مراجعه‌کنندگان برای ارتباط مستقیم با دکتر آذر پیکان می‌توانند از شماره‌های زیر استفاده کنند:
- ۰۲۱-۲۳۰۲۱۷۶۳
- ۰۲۱-۲۳۰۲۱۷۶۴
- ۰۹۱۲۰۵۷۱۳۳۵
آدرس مطب: تهران. سعادت آباد، بین چهار راه سرو و بلوار شهرداری، خیابان ریاضی بخشایش، کلینیک بیمارستان عرفان
برای دیدن ویدیو جراحی چاقی دکتر آذرپیکان به این سایت مراجعه کنید
