تغذیه بعد از عمل بای پس معده اصلی ترین عامل برای کاهش وزن اصولی است. در صورتیکه پس از عمل با پس معده رژیم غذایی اصولی رعایت نشود، امکان برگشت وزن حتی بیشتر از وزن قبلی نیز وجود دارد. از این بابت لازم است با خوردن مقادیر کمتر غذا، تغذیه پس از عمل بای پس معده را متناسب با حجم معده و سطح کشش دیواره های آن پس از تغییرات پیش برد.
در دوره نقاهت پس از عمل بای پس معده، پزشک یا یک متخصص تغذیه با شما در مورد رژیم غذایی که باید بعد از جراحی دنبال کنید صحبت می‌کند و توضیح می‌دهد که چه نوع غذا و چه مقدار می‌توانید در هر وعده غذایی بخورید. رعایت دقیق رژیم بای پس معده می‌تواند به کاهش وزن ایمن کمک کند.
تغذیه بعد از عمل بای پس معده، معده برای موارد زیر طراحی شده است:
- اجازه دهید پس از عمل، معده شما بدون کشش توسط غذایی که می‌خورید، بهبود یابد.
- با این رژیم غذایی شما را به خوردن مقادیر کمتری از مواد غذایی که معده کوچک شما می‌تواند به راحتی و با خیال راحت هضم کنید، عادت دهید.
- این رژیم به کاهش وزن و جلوگیری از افزایش وزن کمک می‌کند.
- از عوارض ناشی از جراحی توسط جراحی جلوگیری خواهد شد.
عمل بای پس معده چگونه انجام می شود؟
بای پس معده، نوعی جراحی کاهش وزن است که شامل ایجاد یک کیسه کوچک از معده و اتصال کیسه تازه ایجاد شده به طور مستقیم به روده کوچک است. پس از بای پس معده، غذای بلعیده شده به داخل این کیسه کوچک معده و سپس مستقیماً به روده کوچک می‌رود و در نتیجه قسمت اعظم معده و قسمت اول روده کوچک شما را دور می‌زند و رد می‌کند.
بای پس معده یکی از رایج‌ترین انواع جراحی چاقی است. بای پس معده زمانی انجام می‌شود که رژیم غذایی و ورزش موثر نبوده و بیمار به دنبال روشی موثرتر است.
جراحی بای پس معده در بیمارستان انجام می شود. بسته به بهبودی شما، بستری شما در بیمارستان معمولا یک تا دو روز است اما ممکن است بیشتر طول بکشد.
روند انجام بای پس معده چگونه است؟
قبل از شروع جراحی به شما بیهوشی عمومی داده خواهد شد. داروی بیهوشی دارویی است که شما را در حین جراحی بیهوش کرده و به خواب می‌برد.
ویژگی‌های بای پس معده شما به وضعیت فردی شما و اقدامات پزشک بستگی دارد. برخی از جراحی‌ها با برش‌های سنتی بزرگ (باز) در شکم شما انجام می‌شود. با این حال، بیشتر عمل بای پس معده به روش لاپاراسکوپی انجام می‌شود که شامل قرار دادن ابزار از طریق چندین برش کوچک در شکم است.
پس از ایجاد برش‌ها با روش باز یا لاپاراسکوپی، جراح بالای معده شما را برش می‌دهد و قسمت جدا کرده را می‌بندد. کیسه به دست آمده به اندازه یک گردو است و فقط حدود یک اونس غذا را در خود جای می‌دهد. به طور معمول، معده شما می‌تواند حدود 3 پیمانه غذا را در خود نگه دارد.
سپس جراح روده کوچک را بریده و بخشی از آن را مستقیماً روی کیسه ایجاد شده می‌دوزد. سپس غذا وارد این کیسه کوچک معده می‌شود و سپس مستقیماً وارد روده کوچکی می‌شود که به آن دوخته شده است. غذا بیشتر معده و قسمت اول روده کوچک شما را دور می‌زند و در عوض مستقیما وارد قسمت میانی روده کوچک می‌شود.
جراحی بای پس معده معمولا چند ساعت طول می‌کشد. پس از جراحی، در اتاق ریکاوری از خواب بیدار می‌شوید، جایی که کادر پزشکی شما را برای هرگونه عارضه زیر نظر دارند.
درباره ی تغذیه بعد از عمل بای پس معده
رعایت دستورالعمل تغذیه بعد از عمل بای پس معده بسیار مهم است. این دستورالعمل‌ها با دقت توسط ارائه دهندگان مراقبت‌های بهداشتی طراحی شده‌اند، با هدف محدود کردن میزان کالری مصرفی، در حالی که وعده‌های غذایی متعادلی را ارائه می‌دهند که به جلوگیری از کمبود مواد مغذی و حفظ بافت عضلانی کمک می کند.
این شیوه جدید غذا خوردن در ابتدا ممکن است طاقت فرسا به نظر برسد، اما با گذشت زمان، اکثر بیماران متوجه می‌شوند که دستورالعمل‌ها به بخشی ناخودآگاه از برنامه روزانه آنها تبدیل می‌شود.
رژیم غذایی قبل از عمل بای پس معده
حدود سه ماه قبل از جراحی، با مشورت یک متخصص تغذیه رژیم غذایی خود را تغییر داده و شروع به کاهش وزن خواهید کرد. بسته به وزن شما، ممکن است توصیه شود که فقط 5 تا 10 پوند وزن کم کنید، یا ممکن است لازم باشد تا 10 درصد از وزن بدن خود را در صورت چاق شدن بسیار کم کنید.
پزشکان در این باره می‌گویند: «هرچه در این مرحله (مرحله قبل از انجام بای پس معده و جراحی‌های چاقی) بهتر عمل کنید، شانس موفقیت شما بعد از جراحی بیشتر است. به محض اینکه تصمیم به جراحی گرفتید، باید رفتار خود را اصلاح کنید.
تغذیه بعد از عمل بای پس معده
بلافاصله پس از جراحی بای پس معده، شما با یک رژیم غذایی مایع و نرم شروع به تغذیه خواهید کرد. ممکن است پس از ترخیص از بیمارستان به تدریج مایعات غلیظ تری به رژیم غذایی خود اضافه کنید.
دو هفته پس از جراحی، ممکن است به سمت غذاهای مخلوط و پوره شده پیش بروید. می‌توانید از نوشیدنی‌ها یا پودرهای مکمل مایع با پروتئین بالا (بیش از 20 گرم پروتئین)، کم کالری (کمتر از 200 کالری) برای رفع نیازهای پروتئینی خود در این دوره استفاده کنید.
مهم است که بدانید در مراقبت بعد از عمل بای پس معده، از آنجایی که اندازه معده شما بسیار کوچک می شود، دهانه‌ای که اجازه می‌دهد غذا از معده شما خارج شود نیز بسیار باریک است. به همین دلیل، مهم است که فقط دو تا سه جرعه یا لقمه در هر وعده غذایی جدید میل کنید و سپس قبل از مصرف بیشتر، 10 دقیقه صبر کنید. این کار به شما کمک می‌کند محدودیت‌ها و تحمل خود را یاد بگیرید. مایعات سریعتر از مواد جامد نرم از معده شما تخلیه و هضم می‌شوند.
اگر پرخوری کنید یا خیلی سریع غذا بخورید، ممکن است حالت تهوع یا درد داشته باشید. شما باید از مایعات غنی و خامه‌ای مانند سس، سس و بستنی خودداری کنید.
تغذیه بعد از عمل بای پس معده درهفته اول بای پس معده
شما مایعات شفافی مانند آبمیوه، ژله و آبگوشت را به عنوان اولین وعده غذایی خود پس از جراحی بخورید. آب میوه و ژله حاوی مقدار زیادی شکر هستند، اما سهم شما در این مرحله بسیار کم خواهد بود. به تدریج مقدار خوردن ماد غذایی گفته شده را در هر وعده غذایی افزایش دهید. آهسته آهسته می‌توانید مقدار بیشتری از مواد غذایی گفته شده را می‌توانید تحمل کنید.
تغذیه بعد از عمل بای پس معده درهفته دوم
در این دوره شما شروع به اضافه کردن مایعات غلیظ تری خواهید کرد که دارای پروتئین بالا و چربی و قند کم هستند. می‌توانید از نوشیدنی‌ها یا پودرهای مکمل مایع با پروتئین بالا و کم کالری برای تامین نیازهای پروتئینی خود در این دوره استفاده کنید.
هدف این است که بخش‌ها و قسمت‌های کوچکی را مصرف کنید که به راحتی از معده کوچک شده شما خالی شود. در روزهای اول با اندازه معیار 1 قاشق غذاخوری شروع به تغذیه کنید و در صورت تحمل به 2 قاشق غذاخوری افزایش دهید. خوردن مواد غذایی را به اندازه 1/4 فنجان مایع را در هفته دوم شروع کنید و در صورت تحمل به 1/2 فنجان افزایش دهید. کالری دریافتی روزانه شما نباید بیش از 400 کالری باشد.
همچنین بسیار مهم است که به خوبی هیدراته بمانید. روزانه 1 تا 1.5 لیتر آب یا سایر مایعات بدون کالری بنوشید.
مایعات غلیظ تر توصیه شده در هفته دوم:
- شیر بدون چربی یا 1 درصد (اگر می توانید شیر را تحمل کنید)
- نوشیدنی‌های کم کالری بدون لاکتوز یا حاوی سویا
- پودینگ بدون شکر
- ماست بدون قند و بدون چربی
- پنیر کم چرب
- سوپ مخلوط بر پایه آبگوشت یا سایر سوپ‌های کم چرب
- غلات داغ تصفیه شده که فیبر کمی دارند، مانند خامه برنج یا خامه گندم. آنها را با مایع اضافی درست کنید تا یک قوام مانند سوپ ایجاد شود. بلغور جو دوسر نخورید.
- نوشیدنی‌های مکمل مایع با پروتئین بالا و کم کالری اختیاری (نوشیدنی های حاوی کمتر از 200 کالری و بیش از 20 گرم پروتئین در یک وعده 8 تا 11 اونس).
برای افزایش مصرف پروتئین، 2 قاشق غذاخوری پودر شیر خشک بدون چربی، جایگزین تخم مرغ یا تخم مرغ نیرومند یا پودر پروتئین دیگر را به هر 1/2 فنجان شیر بدون چربی یا کم چرب اضافه کنید. همچنین می‌توانید این مواد را به سوپ، غلات داغ و سایر مایعات غلیظ اضافه کنید.
به یاد داشته باشید که بین وعده‌های غذایی 1 فنجان آب یا سایر مایعات بدون کالری بنوشید. هر روز یک مکمل مولتی ویتامین مصرف کنید.
برنامه تغذیه بعد از عمل بای پس معده از هفته سوم تا ماه دوم
در این زمان، کالری دریافتی شما احتمالاً بیش از 500 کالری در روز نخواهد بود که این مقدار به شش تا هشت وعده غذایی کوچک تقسیم می‌شود. اندازه های توصیه شده برای مواد جامد 1/4 فنجان و برای مایعات 1/2 فنجان است.
این منوی نمونه شامل غذاهای مختلفی است که خوردن آنها برای شما بی خطر است. شما می‌توانید منو را متناسب با سلیقه و تحمل خود تنظیم کنید.
| شام | ناهار | صبحانه |
| 2 اونس گوشت چرخ کرده بدون چربی | 1/2 فنجان سوپ رشته مرغ کم چرب | 1/4 فنجان غلات داغ تهیه شده با شیر بدون چربی |
| 1/4 فنجان سبزیجات پوره شده یا خوب پخته شده | اواسط بعد از ظهر: 1/4 فنجان پنیر کم چرب | اواسط صبح:1/2 فنجان شیر بدون چربی |
| میان وعده قبل از خواب: 1/4 فنجان شیر بدون چربی | نزدیک غروب: 1/4 فنجان ماست بدون قند و بدون چربی | اواخر صبح: دو عدد سفیده تخم مرغ همزده |
* 1 قاشق غذاخوری پودر شیر خشک بدون چربی را برای پروتئین اضافی به هر 1/4 فنجان شیر بدون چربی اضافه کنید.
به یاد داشته باشید که بین وعده‌های غذایی 1 فنجان آب یا سایر مایعات بدون کالری بنوشید. مهم است که هر روز یک مکمل مولتی ویتامین و مواد معدنی، به علاوه آهن اضافی در صورت نیاز، و مکمل‌های کلسیم و ویتامین D دو تا سه بار در روز مصرف کنید.
پس از نزدیک شدن به ماه دوم پس از جراحی بای پس می‌توانید از مِنو پیشنهادی زیر استفاده کنید:
صبحانه
1 عدد تخم مرغ
1/2 فنجان غلات داغ
اواسط صبح
1/2 فنجان شیر بدون چربی
اواخر صبح
1/2 فنجان خربزه خرد شده
ناهار
1/2 فنجان سوپ رشته مرغ کم چرب
دو عدد کراکر نمکی
اواسط بعد از ظهر
1/4 فنجان پنیر کوتیج کم چرب
1/4 فنجان میوه کنسرو شده در آب یا آب میوه بسته بندی شده
نزدیک غروب
1/2 فنجان ماست بدون قند و بدون چربی
شام
2 اونس گوشت یا ماهی بدون چربی
1/4 فنجان پوره سیب زمینی
1/4 فنجان سبزیجات پوره شده یا خوب پخته شده
میان وعده قبل از خواب
1/2 فنجان شیر بدون چربی
مصرف پودرپروتئین و ویتامین ها در تغذیه بعد از عمل بای پس معده
با خوردن غذاهای غنی از پروتئین یا پودر پروتئین بافت عضلانی را حفظ کنید. غذاهای پر پروتئین شامل تخم مرغ، گوشت، ماهی، غذاهای دریایی، ماهی تن، مرغ، شیر سویا، توفو، پنیر دلمه، ماست و سایر فرآورده‌های شیری است. هدف شما باید حداقل 65 تا 75 گرم پروتئین در روز باشد. اگر در چند ماه اول پس از جراحی نتوانستید به این هدف برسید نگران نباشید.
مصرف ویتامین b12، ویتامین D و مولتی ویتامین‌ها شامل آهن، فولیک اسید، زینک و … را در این دوره فراموش نکنید.
نحوه غذا خوردن بعد از عمل بای پس معده
جراحی بای پس با بستن قسمت اعظم معده، معده شما را کوچکتر کرد. روشی است که بدن شما با غذایی که می‌خورید را تغییر خواهد شد. در دوره پس از عمل شما غذای کمتری می‌خورید و بدن شما تمام کالری غذایی را که می‌خورید جذب نمی‌کند.
پزشک متخصص بای پس معده شما در مورد غذاهایی که می‌توانید بخورید و غذاهایی که باید از آنها اجتناب کنید در این دوره به شما آموزش می‌دهد. پیروی از این دستورالعمل های رژیم غذایی یا تغذیه بعد از عمل بای پس معده بسیار مهم است.
جراح فلوشیپ فوق تخصصی چاقی دکتر آذرپیکان
دکتر علیرضا آذرپیکان فلوشیپ فوق تخصصی جراحی لاغری و لاپاراسکوپی پیشرفته، جراح چاقی از دانشگاه تهران،رتبه برتر بورد تخصصی و نفر اول آزمون فلوشیپ جراحی سرطان برای دیدن ویدیو جراحی چاقی دکتر آذرپیکان به این سایت مراجعه کنید
