ورم بعد از عمل جراحی لاغری یکی از عوارض عمل‌های جراحی لاغری می‌باشد. عمل‌های جراحی لاغری به منظور کاهش وزن، تناسب‌اندام به کار می‌روند. همچنین عمل لاغری موجب پایین آمدن خطر ابتلا به بیماری‌های مزمن می‌شوند. هر عمل جراحی دارای عوارض و معایبی است. پزشک در این زمینه به فرد متقاضی عمل اطلاعات لازم را می‌دهد. این اطلاعات مخاطرات عمل و عوارض بعد از عمل و مراقب‌های بعد از عمل می‌باشد. فرد جراحی شونده باید این مخاطرات را شناخته و بعد از عمل این مخاطرات و عوارض عمل را کنترل کند. در این مقاله به یکی از این مخاطرات می‌پردازیم.
چاقی ابر بیماری مدرن
چاقی از جمله بیماری‌هایی است که زندگی مدرن جوامع شتاب آن را بیشتر کرده است. تحرک کم و دریافت کالری بالا موجب شیوع زیاد چاقی در جوامع امروزی می‌شوند. چاقی هم مانند هر بیماری دارای پیامدهای جسمی و روحی می‌باشد. این پیامدها موجب کاهش سلامتی فرد، کاهش بهره‌وری و در نهایت زیان کلی برای جامعه می‌شود. چاقی یکی از خاموش‌ترین علل مرگ در دنیا است. بیماری که می‌توان گفت باعث ایجاد خیلی بیماری‌های مزمن می‌شود؛ اما با چه راهکاری می‌توان بر چاقی غلبه کرد؟
روشهای مبارزه با چاقی
از دیرباز روشهای مختلفی برای مبارزه با چاقی وجود داشته است. افزایش فعالیت‌های بدنی و رعایت رژیم‌های غذایی از روشهای کهن برای غلبه بر چاقی می‌باشد. با گذشت زمان از دارودرمانی هم به عنوان یکی از راههای مورداستفاده برای کنترل چاقی بهره گرفته شد. در دوران مدرن و پیشرفت پزشکی روشهای جراحی می‌توانند مشکل چاقی و اضافه‌وزن را حل کنند. چندین روش جراحی در این زمینه وجود دارد:
- عمل لاغری لیپوماتیک
- لیپوساکشن
- جراحی لاپاراسکوپی لاغری
- جراحی بای پس معده
- عمل جراحی اسلیو معده
- بیلیو پانکراس
- عمل بایدینگ معده
اما این عمل‌های جراحی باعث به وجود آمدن عوارضی در فرد جراحی‌شده می‌شوند. عوارض عمل جراحی لاغری شامل مواردی مانند خونریزی، زخم، سرگیجه، سندرم دامپینگ، کندی بهبود محل زخم و… می‌باشد. ورم بعد از جراحی یکی دیگر از عوارض ایجاد شده عمل جراحی لاغری می‌باشد.
بعد از عمل جراحی لاغری چه اتفاقی می افتد؟
در بیشتر عمل‌های جراحی، افراد جراحی‌شده یکی دو روز بعد از عمل را در بیمارستان می‌گذرانند. معمولاً عمل جراحی موجب پدیدار شدن عوارضی مانند بروز حس خستگی، تهوع و استفراغ، بروز مشکل در خواب، درد، ضعف و بی‌حالی، احساس سرگیجه و سبکی سر، از دست دادن اشتها، نفخ (همراه با درد) اسهال و تغییرات در احساس در فرد در زمان کوتاهی بعد از عمل جراحی لاغری می‌شود. اعمال جراحی می‌توانند یک یا چند عارضه مختلف که برشمردیم را در فرد جراحی شده ایجاد کنند.
ورم بعد از عمل جراحی لاغری
عمل جراحی موجب بروز ورم در بد فرد بیمار می‌شود. اما این تورم دو نوع دارد:
- احساس ورم در معده
- بروز ورم در بدن و محل جراحی
اما به نوبت باید به تحلیل این دو نوع تورم بپردازیم.
تورم معده بعد از عمل جراحی لاغری
معمولاً نفخ یکی از عارضه‌های جانبی معمول بعد از عمل جراحی لاغری است. این پدیده در روز یا هفته‌های اول بعد از عمل جراحی بروز پیدا می‌کند. اما این نفخ، نفخی عادی نیست. همراه با این عارضه، احساسی مانند ورم در اطراف معده پیدا می‌شود. گرفتگی و دردهای شکمی دیر علائم همراه نفخ و تورم معده می‌باشند. البته خوشبختانه این مورد مشکلی موقتی است و در طی دوره نقاهت کنترل و درمان می‌شود.
شدت و میزان زمان طول کشیدن این ورم معده و روده می‌تواند در افراد مختلف گوناگون باشد. مشکلات قبلی مانند رفلاکس اسید (GERD) یا عدم تحمل لاکتوز می‌تواند شدت این ورم را افزایش دهد. معمولاً این مشکل در عرض چند هفته تا ماه و نهایتاً یک سال از میان می‌رود.
اقدامات کنترل کننده تورم معده بعد از عمل جراحی لاغری
اقداماتی پیاده‌روی، حرکات موزون یا حتی حرکات یا ایستادن می‌توانند این مشکل را کاهش دهند. همچنین دراز کشیدن و قرار دادن یک پد گرم روی شکم می‌تواند این مشکل را موقتی یا دائمی تسکین دهد. مصرف داروهای ضد درد پپتو بیسمول، فاموتیدین و آنزیم لاکتاز موجب کاهش برخی از ناراحتی در فرد جراحی‌شده شوند.
اقدامات دیگری نیز وجود دارد که موجب پیشگیری یا کنترل ورم بعد از عمل جراحی می‌شود:
- نوشیدن مایعات در اندازه‌های فراوان: مصرف مایعات موجب حرکت گاز در طول دستگاه گوارش فرد جراحی‌شده می‌شود.
- اجتناب از استفاده از نوشیدنی دارای گاز، آدامس و نی : این موارد می‌توانند باعث فرو رفتن هوا در معده و متعاقباً بروز نفخ در فرد جراحی‌شده شوند.
- اجتناب از مصرف حجم بالایی از غذا: خوردن وعده‌های غذایی پرحجم احتمال بروز نفخ را بالا می‌برد.
- جویدن باحوصله و زیاد غذا: جویدن خوب موجب هضم بهتر غذا و متعاقباً پیشگیری از بروز نفخ،ورم و گرفتگی در فرد می‌شود.
- اجتناب از مصرف غذاهای پر فیبر : غذاهای پر فیبر می‌توانند موجب بروز ورم و نفخ معده و دردهای با علت نفخ شوند.
غذاهای کاهش دهنده ورم معده بعد از عمل جراحی لاغری
کیوی : این ماده غذایی داری آنزیم اکتینیدین است که موجب هضم گوشت قرمز و لبنیات می‌شود.
چای نعناع فلفلی: چای نعناع حاوی منتول و دارای ویژگی شل کنندگی ماهیچه‌های معده و کم کردن نفخ و ورم معده می‌باشد
چای بابونه : این ماده دارای فواید کاش التهاب و نفخ طبیعی و آرام‌بخشی خفیف و تسکین غشای مخاطی دستگاه گوارش است.
موز : این میوه غنی از پتاسیم می‌باشد که موجب تنظیم سدیم و کاهش ورم و نفخ به دلیل مصرف نمک می‌شود.
گشنیز : این ماده دارای آنزیم‌های فیتونوترینت، لینالول و گرانیل استات است. گشنیز به‌طور طبیعی ماهیچه‌های دستگاه گوارش را تسکین می‌بخشد.
زنجبیل : زنجبیل دارای مقدار زیادی گینجرول و شوگائول می‌باشد. زنجبیل دستگاه گوارش را آرام می‌کند . همچنین زنجبیل گازهای درون معده را پراکنده و موجب کاهش نفخ، ورم و گرفتگی ماهیچه‌های دستگاه گوارش می‌شود.
پاپایا : این ماده دارای مقدار زیادی آنزیم پاپائین است. پاپایا پروتئین‌ها پروتئین را هضم کرده و نفخ را کم می‌کند..
دانه‌های رازیانه : این ماده غذایی حاوی مواد مفیدی مانند آنتول، فنکون و استراگول می‌باشد. رازیانه اسپاسم و التهابی بدن را کاهش می‌دهد.
غذاهای بالا برنده ورم بعد از عمل جراحی لاغری
غذاهای افزایش‌دهنده تورم در هر فردی متفاوت می‌باشد. طبیعی هم است که باید از مصرف غذاهای مولد نفخ و ورم اجتناب کرد. چند مورد از غذاهای افزایش‌دهنده تورم بعد از عمل جراحی شامل موارد زیر هستند:
- فراورده‌های لبنی (فراورده‌های شیر)
- لوبیا
- کلم
- کلم بروکسل
- خانواده پیاز
- نوشیدنی‌های گازدار
- غذاهای سرشار از فیبر
فراورده‌های لبنی در برخی افراد موجب بروز بیماری به نام عدم تحمل لاکتوز می‌شوند. علائم بروز عدم تحمل لاکتوز شامل اسهال، گرفتگی معده، حالت تهوع و استفراغ می‌باشد. این مشکل معمولاً 60 تا 90 دقیقه پس از خوردن یا نوشیدن غذا یا نوشیدنی حاوی فراورده‌های لبنی رخ می‌دهد. اجتناب از مصرف فراورده‌های لبنی و یا مواد غذایی داروی قند لاکتوز در این زمینه مفید است.
چه زمان باید در زمینه ورم بعد از جراحی لاغری هوشیار بود؟
گاهی نفخ و ورم بعد از عمل طبیعی می‌باشد ولی گاهی هم باید در این زمینه هوشیار بود. در این حالات معمولاً علائم خود را به دقت پایش و در صورت نیاز به پزشک جراح اطلاع دهید:
- بروز تب
- استفراغ
- اسهال
- مدفوع خونی
گاهی این علائم مهم بوده و نیاز به مراقبت و مداخله کادر درمان دارند.
رشد باکتری در روده کوچک
باکتری‌هایی وجود دارند که محل زندگی آن‌ها در روده بزرگ می‌باشد. معمولاً این باکتری‌ها در روده کوچک حضور ندارند. گاهی عمل جراحی لاغری موجب پیدایش این باکتری‌ها در روده کوچک می‌شود. در حالت این باکتری‌ها غذاهای مصرفی را هضم کرده می‌کنند. این عمل علائمی مانند نفخ، ورم، گرفتگی معده و اسهال را به وجود می‌آورد. حالت شدیدتر این فرایند موجب جذب نامناسب مواد مغذی و درنتیجه سوءتغذیه و کمبود الکترولیت و ویتامین‌ها در بدن شود. این حالت می‌تواند بیماری‌هایی مانند کم‌خونی را نیز ایجاد کند. معمولاً استفاده از آنتی‌بیوتیک این مشکل را حل می‌کند.
سندرم دامپینگ
تخلیه سریع محتویات معده به روده سندرم دامپینگ زمانی را ایجاد می‌کند. تخلیه با شتاب بالای غذا به روده موجب رفتن غذاهای نیمه هضم شده به روده می‌شود، غذاهای نیمه هضم شده می‌تواند مایعات اضافی را روده کوچک جمع می‌کند. این امر علائمی مانند اسهال، حالت تهوع، گرفتگی معده و تپش قلب را در فرد جراحی‌شده ایجاد می‌کند.
ورم اندام‌ها و محل بخیه و بریدگی
به مانند تورم معده، تورم اندام‌ها و محل بخیه و زخم و بریدگی عمل جراحی لاغری امری طبیعی می‌باشد. فرد باید با دقت این تورم را پایش کرده و هرگونه افزایش قابل‌ملاحظه در آن‌ها را به پزشک جراح اطلاع دهد. این اقدامات می‌تواند موجب کاهش تورم اندام‌های بدن بعد از عمل جراحی لاغری شود:
- رعایت مراقب‌های توصیه‌شده توسط پزشک جراح
- مصرف متعادل غذاهای توصیه‌شده
- استفاده از داروهای ضدالتهاب
- استفاده از آنتی‌بیوتیک
سخن پایانی
اعمال جراحی لاغری ورای فواید عوارضی هم در بدن فرد جراحی‌شده به وجود می‌آورند. یکی از این عوارض ورم بدن چه در اندام‌های بیرونی و چه داخلی مانند دستگاه گوارش است. فرد جراحی‌شده باید با رعایت توصیه‌های پزشکی جراح و مراقب‌های لازم این تورم را کنترل کند.
مصرف غذاهای مفید، اجتناب از غذاهای مشکل‌زا، استفاده از آنتی‌بیوتیک و داروهای ضدالتهاب، مصرف مایعات، مصرف کم غذا و زیاد جویدن آن و اجتناب از مصرف غذاهای سرشار از فیبر و نوشیدی های گازدار و … از این جمله‌اند. در نهایت رعایت مراقب‌های لازم فرد را شاداب کرده و موجب لذت بردن از نتایج عمل جراحی لاغری می‌شود.
جراح فلوشیپ فوق تخصصی چاقی دکتر آذرپیکان
دکتر علیرضا آذرپیکان فلوشیپ فوق تخصصی جراحی لاغری و لاپاراسکوپی پیشرفته، جراح چاقی از دانشگاه تهران،رتبه برتر بورد تخصصی و نفر اول آزمون فلوشیپ جراحی سرطان
برای دیدن ویدیو جراحی چاقی دکتر آذرپیکان به این سایت مراجعه کنید
